Yosh fudbochilarni Tanlashga doir ishlarni tashkil etish
Bolalar o'rtasida futbol o'ini keng tarқalgan. Jumladan, bolalar-o'smirlar sport maktablarining futbol bo'lilari barcha xoҳlovchilarni қabul қilishga қodir emasligi ҳam shu bilan izoҳlangan. Chunki bu maktablarning asosiy vazifasi- tanlab olingan bolalar kontingenti bilan ishlab, yuқori klassli o'yinchilar tayyorlashdan iboratku.
Tabiiy tanlash o'rinbosarlar tayyorlash muammosini ҳal қilmaydi. Bu ҳolda қobiliyatsiz bolalar bilan bir қatorda қobliyatli, ya'ni odatda maxsus sifatlar bo'yicha etarlicha tayyorlanmagan, lekin yuқori potensial imkoniyatlarga ega bo'lgan bolalar ҳam futbol maktabini tashlabketadi.
Ko'pgina trenerlar eng қobiliyatli bolalarni tanlab olish uchun turli mezonlardan foydalanadilar, biroқ bu mezonlar ko'pgina ҳollarda bir tomonlama yoki sub'ektiv xarakterda bo'ladi. Shu bilan birga tanlash ishi umuman stixiyali ravishda olib boriladi yoki juda deganda, trenerlarbolalarningkontrol o'yinlarida ko'rsatadigan va avvalda қaror topgan texnik-taktik malaka va ko'nikmalariga қarab ish yuritadilar. Bolalarning tezlik-kuch sifatlari va ҳarakatlari koordinatsiyasiga, tez fikirlashga, irodaiy sifatlarning yuқori darajadaligiga, shuningdek yangi materialni o'zlashtirib olishga asoslangan potensial imkoniyatlari ҳisobga olinmaydi.
Yosh futbolchilarni tanlash ishi boshidan oxirigacha yaxshi tashkil etilgan bo'lishi kerak. Dastlab bolalarni jalb қilish va ularning sport maktablariga ommaviy rvishda kelishini ta'minlash choralarini ko'rish lozim. Eng avvalo nomzodlarni yaқin orada joylashgan turar joy massivlari va maktabdan tanlash maқsadga muvofiқdir, shunday қilinganda ko'p yillik tanlash maқsadga mufiқdir, shunday қilinganda ko'p yillik tayyorlash jarayonini tashkil etish va tekshirib turish oson bo'ladi. Ҳoҳlovchilarni қabul қilish ҳaқida қabul boshlanishdan ancha oldin xabardor қilish kerak. Biroқ faқat gazetada e'lon қilish yoki radio orқali axborot berish zarur samarani bermaydi. Treneralrning maktablarga kelish va tanalsh ishi boshlanishidan 4-5 kun oldin bolalarni xabardor қilishi eng yaxshi vositadir. Bolalar kirish imtiҳonlariga maktab vrachdan o'z salomatliklari ҳaқida spravka olib kelishlari kerak.
Tanlash ishi boshlanishiga қadar komissiyasini tashkil etish va inventarlarni, mashғulot joylarini, kontrol sinov “stansiya”larini puxta tayyorlab қo'yish, shuningdek natijalarni қayd қilish uchun protokollar tuzish zarur.
Tanlash jarayonida ikkita asosiy vazifani ҳal etish zarur: a) bolaning futbol bo'limiga kirishining maқsadga muvofiқligi ҳaқida xulosa chiқarish va uning futbol maktabida o'қishi muvoffaқiyatli bo'lishi to'ғrisidagi prognozni amalda ro'yobga chiқarish
B) futbol maktabiga қabul қilingan bolalardan eng қobiliyatlilarini ajratib olish va қobliyatsiz bolalarni tarқatib yuborish.
Shuning uchun dastlabki tanlash umuman uzoқ davom etadigan jarayondir, chunki bollar қobliyatlarining rivojlanishi trenerovka vositalarining t'siidao'zgarishi mumkin. Shundan kelib chiқib, daslabki tanlash jarayonini ikki bosқichga bo'lish maқsadga muvofiқdir.
bosқich. Bu bosқichda tanlashning dastlabki vazifasi ҳal қilinadi. Buning uchun bolaning dastlabki қobliyatlarini aniқlashga va uning o'қishi muvoffaқiyatli bo'lishini oldindan aytib berishga imkon beruvchi ko'rsatkichlar kompleksi bo'yicha natijalarning boshlanғich darajasi baҳolanadi. Bu bosқich- bir nechakundan bir necha ҳaftagacha davom etadi.
Birinchi bosқichda maktabning imkoniyatlari va gruppalarda қancha bola shuғullana olishini ҳisobga olib, ma'lum miқdordagi bolalar tanlab olinadi . Biroқ maktabga birinchi bosқichda қabul қilingan bolalarning soni pirovardida қabul қilinadigan bolalar sonidan ortiқ bo'lishi kerak.
bosқich. Bu bosқichy bir yildan ikki yigacha daom etishi mumkin. Bu davrda tanlashning ikkinchi vazifasi ҳal etiladi, uning maқsadi- shuғillanayotgan ҳar bir bolaning қobliyat darajasinianiқlashdir.
Ikkinchi bosқichning boshida va oxirida қuyidagilarni bajarish:
maxsus programma bo'yicha testlar o'tkazish;
kontrol sinov ma'lumotlarini taққoslab, shuғullanuvchilarning kuchli va zaif tomonlarini aniқlash;
V) o'rganishga bo'lgan қobiliyatni xarakterlovchi natijalarning o'sish sur'atini baҳolash;
G) shuғullanuvchilarning mashғulotlarga bo'lgan қiziқishi, meҳnatsevarligi, қat'iyligi, intizomliligi kabi sifatlarini ҳiobga olish kerak.
Dostları ilə paylaş: |