O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI MUDOFAA VAZIRLIGI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA‘LIM VAZIRLIGI TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI MOLIYA FAKULTETI MOLIYA VA MOLIYAVIY TEXNOLOGIYALAR YO’NALISHI
Ilmiy rahbar:_________________________
Talaba: Odilov S. 2022-2023 o`quv yili
Mavzu: Iqtisodiy o’sish, uning turlari va hisoblash usullari
Kirish
Asosiy qism
Iqtisodiy o’sishning mazmun va mohiyati
Iqtisodiy o'sish turlari va omillari.
Iqtisodiy o’sishning bosqichlari va hisoblash usullari
4.Iktisodiy o`sishning keynscha va R.Solouning neoklassik iktisodiy o`sish modellari. Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish Bugungi kunda dunyoda qashshoqlik va kambag‘allikka barham berish hamda barqaror rivojlanishni ta’minlash muammolari markaziy o‘rinda turibdi. Soni о‘sib borayotgan aholi uchun mos, to‘yimli va xavfsiz oziq-ovqat mahsulotlaridan foydalana olishni ta’minlash deyarli barcha halqlar to‘qnash kelayotgan eng murakkab muammolardan biri hisoblanadi. O‘zbekistonni 2030-yilgacha ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish konsepsiyasida makroiqtisodiy barqarorlikni va iqtisodiy o‘sish barqarorligini ta’minlash, iqtisodiyot tarmoqlarining raqobatbardoshligini, investitsion va eksport salohiyatini oshirish, tadbirkorlikni rivojlantirish va himoya qilish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish, mehnat bozorida keskinlik darajasini pasaytirish, aholi daromadlari o‘sishi va kam ta ’minlanganlikni qisqartirish nazarda tutiladi. Iqtisodiy o'sish, jumladan uning sifati to‘g‘risidagi masala mamlakat, uning mintaqalari, umuman biror-bir ijtimoiy tizimning rivojlanish istiqbollarini aniqlash uchun ham juda muhim. Iqtisodiy o‘sish jamiyatning rivojlanish istiqbollarini prognozlash imkonini beradi. Bundan tashqari, iqtisodiy o‘sish resurslaming cheklanganligi muammosini hal etish uchun sharoit yaratadi.
Ushbu kurs ishimizda iqtisodiy o‘sish, uning tarkibi,xususiyatlari, turlari, omillari, modellari, mexanizmlari va ularing amal qilish qonuniyatlari, davlatning iqtisodiy o‘sish va rivojlanish siyosati hamda uning asosiy yo‘nalishlari, iqtisodiy o‘sish to‘g‘risidagi turli xil qarashiar, ulaming asoslari va manbalarini, iqtisodiy o‘sishni ta’minlashda davlat hamda nodavlat sektorining ahamiyatini o‘rganib chiqamiz. Iqtisodiy o'sish nazariyasi bozor iqtisodiyotini o'rganishga bag'ishlangan iqtisodiy fanning eng murakkab qismlaridan biridir. Ushbu nazariyalar tushunchasida ijtimoiy mahsulotni ko'paytirish jarayonida ishlab chiqarish omillarining har birining hissasini aniqlash kerak, mehnat, kapital va erni sifatli yaxshilash tushiniladi. Ushbu o'zgarishlarni aks ettirishi mumkin. So'nggi o'n yillikda iqtisodiy o'sishni alohida tahlil qilish. Talablarning ko'tarilishi, an'anaviy resurslar tugashi, aholining ko'payishi ikki tomonlama vazifa qarori bilan belgilanadi: iqtisodiyotning iqtisodiy o'sishi va samaradorligi. Iqtisodiy o'sishning o'zi qarama-qarshi. Iqtisodiy o'sishning ikki turi mavjud: keng va qizg'in. Katta turdagi ishlab chiqarish omillaridan foydalanish orqali keng miqyosli o'sish bilan ta'minlanadi: ishchi, kapital va er o'zining avvalgi texnik bazasini yuritishda. Shu bilan birga, ishchilarning sonining sonini va malaka tarkibining miqdoriy o'sishi va korxona sig'imini ko'paytirish hisobiga ishlab chiqarishni oshiradi. O'rnatilgan uskunani ko'paytiring. Natijada har bir xodim uchun mahsulot ishlab chiqarish bir xil bo'lib qolmoqda.
Iqtisodiy o'sishning intensiv turi ishlab chiqarishning ko'payishining ko'payishi bilan ajralib turadi, bu ishlab chiqarishning yanada samarali va sifatli mukammal omillaridan keng foydalanishga asoslangan. Ishlab chiqarishning o'sishi ko'proq mukammal texnologiyalar, ilg'or texnologiyalar, fan yutuqlari, bilimdonlik yutuqlari, xodimlarning malakasini oshirish bilan ta'minlanadi. Ushbu faktlar tufaylit. oRS mahsulotlarining sifati, mehnat unumdorligi, resurslarni tejash va hk.
Iqtisodiy o'sishning intensiv turi bo'yicha bunday rivojlanish tushuniladi, chunki mahsulotlarning o'sishi sezilarli yoki hatto yuqori darajada mahsulot o'sishi ishlab chiqarish omillaridan foydalanish samaradorligini oshirish orqali erishilmoqda. Resurslarning yirtqichligi tufayli vaqtincha ishlab chiqarishning o'sishiga erishish mumkin. Bunday o'sish yoki beqaror yoki istalmagan. Shuning uchun iqtisodiy o'sish ijtimoiy barqarorlik va ijtimoiy optimizm bilan birlashtirilganda ma'no beradi. Bunday o'sish bir qator muvozanatli maqsadlarga erishishni o'z ichiga oladi.
Bu - umr ko'rish davomiyligini oshirish, kasallanish va shikastlanishni kamaytirish; Ta'lim va madaniyat darajasini oshirish; Iste'mol ehtiyojlari va ratsionalizatsiyasidan yanada to'liq qondirish; Sizning kelajagingizga ijtimoiy barqarorlik va ishonch; turmush darajasida qashshoqlik va keskin farqlarni engish; Maksimal bandlikka erishish; atrof-muhitni muhofaza qilish va ekologik xavfsizlikni rivojlantirish; Kamaytirilgan jinoyatlar. Ushbu mavzuning dolzarbligi mamlakatning iqtisodiy rivojlanishining tabiati va dinamikasi tufayli iqtisodchilar va siyosatchilarning eng yaqinligi muhim ahamiyatga ega. Shu bilan birga, rivojlanishning dinamikasi va rivojlanish darajasi yuzaga keladi, shu bilan birga, milliy iqtisodiyotning tarkibiy o'zgarishlari ro'y beradi, bu mamlakat hayotida va uning istiqbollariga bog'liq.
Yuqorida aytilganlardan xulosa qilishimiz mumkinki, iqtisodiy o'sish muammolari butun mamlakat iqtisodiyoti uchun ham, ushbu mamlakatda yashovchi har bir inson uchun ham muhimdir.