Mavzu: Kofermentlar klassifikatsiyasi,vodorod va elektron tashuvchi kofermentlar,tsitoxromlar

3-rasm.Fermentativ faollik

Fermentlarning aktivligini pasaytiruvchi kimyoviy va fizikaviy sharoitlar – ingibitorlar deyiladi. Ingibirlash 2 хil bo’lib: qaytar va qaytmas ko’rinishga ega (tashqi ta`sir). Ingibitorlar - bu elementlar yoki ma`lum moddalar bo’lib, fermentning katalitik funktsiyasini susaytiruvchi oqsil qismini cho’kmaga tushirish natijasida aktivligini susaytiruvchi og’ir metall tuzlari yoki fermentning aktiv qismi bilan kimyoviy bog’ hosil kilish hisobiga susaytiruvchi moddalar kirishi mumkin. Bularga og’ir metallarning ionlari (Hg⁺², Pb⁺², Ag⁺, Cu⁺² ) va boshqalar ko’pchillik fermentlar uchun ingibitorlik vazifasini o’taydi. Lekin bu moddalarni past kontsentratsiyasi aktivatorlik vazifasini o’taydi. Ingibitorlarni eng kuchlisi tsianid ioni (CN^-) hisoblanadi.

Fermentlar kimyoviy reaktsiyalar tezligini oshiradi, shuning uchun anorganik katalizatorlarni eslatadi. Bu biokatalizatorlar anorganik katalizatorlardan farqi, fermentlar ―yumshoq‖ sharoitda (past tempiratura, normal bosim, ma`lum rN qiymatga ega bo’lgan muhit sharoitida ) eng yuqori aktivlikka ega. Masalan temir ionlari vodorod peroksidni suv va kislorodgacha parchalaydi. Tarkibida temir tutuvchi katalaza fermenti esa bu substratni 10 milliard marta katta tezlikda parchalay oladi.

Biologik manbalardan ajratib olingan fermentlar alohida sharotida saqlanganda, uzoq vaqtgacha o’z aktivligini yo’qotmaydi. Ularning bu hususiyati meditsina, sanoat va хalq хo’jaligining turli sohalarida keng foydalanishga imkon beradi.

Fermentlarning klassifikatsiyasi.