Mavzu: Soliqlar va ularning bozor iqtisodiyotidagi vazifalari.
KIRISH Reja: Soliq va uning mohiyati, vazifalari.
Soliq turlari va tasnifi.
O`zbekiston Respublikasida soliq tizimi.
O`zbekiston Respublikasi tizimi takommillashtirish yo`llari va soliq bo`yicha tahlili.
Xulosa
Foydanilgan adabiyotlar
KIRISH Soliqlar respublika va mahalliy byudjetlar daromadlarini shakllantiradi, shuningdek, davlat ijtimoiy dasturlari uchun moliyaviy negiz yaratadi, soliq to’lovchi shaxslarning tadbirkorlik faoliyatini boshqaradi. Soliqlar ko'pincha mablag'larni daromadlari orqali to'plash usuliga asoslangan, bunga ko'ra, soliqlar daromadlarga mablag'larni qamrab olish orqali o'ta oladi. Soliq to'lovchi shaxslar ularning tabiiy resurslardan unumli foydalanishiga rag'batlantiradi. Narxlar belgilashga ta'sir ko'rsatadi va aholining turmush darajasini tartibga soladi. Soliqlar hisob qaydnomalari va soliq qonunlariga asoslangan resurslarni to'plashda ham hisob-kitobda razilashni ta'minlash huquqini o'zida saqlab qolishi sababli uning siyosiy hujjatlarining o'zining to'plash usuli yo’qligidir.Soliq haqida ochiq ma'lumotlar va qonunlar shaxsiy qarorlaring qabul qilinishi, panjara huquqi, adliya va boshqa tashkiliy holda qaror qabul etish uchun kafolatli ma'lumotlar bo'lishi zarurdir. Soliqlar imtiyozlar yordamida aholining kam ta’minlangan qatlamlarini ijtimoiy himoya qilish va boshqa xizmatlar ko'rsatish uchun qayta investitsiyani jalb kilish va boshqalar uchun arzon tijorat sharoitini ta'minlashga yordam beradi. Qisqa yuz – soliqlar respublikaning iqtisodiy jihatdan mustahkam bo'lib, jamoat taraqqiyoti uchun yaxshi va bo'sh kambarlik bilan mustahkamlashdir.
Soliqlar jamiyatning ishonchini oshirish, adolat va qonuniylik tamoyillarini amalga oshirish va respublikaning iqtisodiy taraqqiyotini ta’minlashga ta’sir qilishda muhim ahamiyatga ega. Shuningdek, soliqlar majburiy hisob-kitobda birlashtiriladi, bu daromadlar bazasini oshirib, davlat byudjetini ko'paytirib, jamiyatning iqtisodiy jihatdan mustahkamlashiga yordam beradi. Soliq to'lovlari kasbiy tashkilotlar va jismoniy shaxslar orasida egalikni ta'minlaydi. Jamiyatning turli sohalariga qarab, soliqlar tolavchilarini va to'lanadigan jarayonlarga qarab bir nechta shaklda shakllanadi. Shu jihatdan soliqlarning ma'lum bir turini tanlash yoki ushbu birlashmalar shakllari va qonunlar ko'rsatilishi mumkin. Soliqlar jamiyatda adolat va qonuniylik nazorati olishning asosiy vositalaridan biridir. Ular jamiyatning turmush darajasini oshirish va inqirozni oldini olish uchun kerakli mablag'lar to'plab chiqishda ham muhim ijtimoiy vazifalarni bajaradi. Hozirda jamiyatchilikning turli yonalishlarida rivojlanishi bilan birga, soliq bozor konyukturasini muhim hisoblanadi, chunki kerakli daromadlar bazasi va davlat byudjeti o'sishi, jamiyatning iqtisodiy taraqqiyotini ta’minlash uchun soliqlar katta ta’sir ko’rsatuvchi bo’lishi mumkin. Soliq siyosatining oqilona yuritilishi davlat byudjetini bu davlatning iqtisodiy taraqqiyotiga ta'sir ko'rsatishi uchun muhim ahamiyatga ega bo'ladi. Oqilona yuritilgan soliq siyosati, aholi turmush darajasini yaxshilash va muhim ijtimoiy xizmatlarni taqdim etishga, masalan, davlat byudjet daromadlarini soliq to'lovlar yordamida ko`paytiriladi. Shu nuqtai-nazardan mazkur bitiruv malakaviy ishi mavzusi dolzarbdir.
Soliq tizimini rivojlantirish, undagi muammolarni bartaraf etish bo’yicha ilmiy-amaliy tavsiya va takliflar ishlab chiqishdan iborat. Bu maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalar belgilab olindi:
- soliq tushunchasi, uning mazmun-mohiyatini ochib berish;
- soliqlarning funksiyalari va tomoyillarini tadqiq etish;
- soliqlarning turlari va tasniflarini o’rganish;
- O’zbekiston soliq tizimining hozirgi holatini tahlil qilish;