Mavzu: Soliqlar va ularning bozor iqtisodiyotidagi vazifalari. Kirish reja

3.O`zbekistonda soliq tizimini rivojlanish istiqbollari.
O'zbekiston soliq tizimi, mamlakatning moliyaviy tizimining asosiy qismidir va o'zining rivojlanish istiqbollari bor. Quyidagi istiqbollar soliq tizimining rivojlanishi uchun muhimdir:
1. Soliqlarning simplifikatsiyalashishi: Soliqlar tizimining simplifikatsiyalashishi, soliqlar to'plamining yengil, sodda va tezroq bo'lishiga imkon beradi. Bu, soliqlar to'plamining qo'llanishini osonlashtiradi va mamlakat tashkilotlari va yuridik shaxslar uchun soliqlarni to'lashni osonlashtiradi.
2. Soliqlar to'plamining avtomatlashtirilishi: Soliqlar to'plamining avtomatlashtirilishi, soliqlar to'plamining to'liqroq avtomatik tarkibini olishda imkon beradi. Bu, soliqlar to'plamining qo'llanishini osonlashtiradi va soliqlarni to'lashni tez va samarali qiladi.
3. Soliqlar to'plamining modernizatsiyalashishi: Soliqlar to'plamining modernizatsiyalashishi, soliqlar tizimining yangi texnologiyalar va innovatsiyalar bilan ta'minlanishiga imkon beradi. Bu, soliqlar to'plamining ishga tushirilishi va mamlakatning iqtisodiy rivojlanishiga yordam berishida muhim o'rin o'zlashtiradi.
4. Soliqlarning effektivligini oshirish: Soliqlarning effektivligini oshirish, soliqlar to'plamining samaradorligini oshirish uchun muhimdir. Bu, soliqlar to'plamining ishga tushirilishi va mamlakatning iqtisodiy rivojlanishiga yordam berishida muhim o'rin o'zlashtiradi.
5. Soliqlar to'plamining transparensiyasini oshirish: Soliqlar to'plamining transparensiyasini oshirish, soliqlar to'plamining ish faoliyatini ochiq ko'rib chiqishga imkon beradi. Bu, soliqlar to'plamining ishga tushirilishi va soliqlarni to'lashning yuqori samaradorligini ta'minlashda muhim o'rin o'zlashtiradi.
O'zbekiston soliq tizimi, bu va boshqa istiqbollar asosida rivojlanishini davom ettiradi va mamlakatning iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishiga yordam beradi.
Respublikamizda soliqlar budjet tizimi daromadlarini shakllantiradi. Bu soliqlar, mamlakatning barcha daromadlarini to'plab, budjetga kiritiladi va mamlakatning rivojlanishiga ko'maklashish maqsadida qo'llaniladi. Soliqlarning belgilanishi va shakllantirilishi, Respublikamizning moliyaviy siyosati bilan bog'liq bo'lib, bu siyosat har yili budjetning qanday shakllantirilishi va daromadlarini qanday to'plashi haqida qaror qabul qilishga asoslanadi.
Respublikamizdagi soliqlar, barcha mamlakat tashkilotlarini, jismoniy va yuridik shaxslarni soliq tizimiga jalb qilish orqali to'planadi. Soliqlar, daromad soliqi, savdo soliqi, to'lov soliqi, transport soliqi, sug'urta soliqi va boshqa ko'plab soliqlar ko'rinishida bo'lishi mumkin. Soliqlar budjet tizimi daromadlarini shakllantirishda muhim o'rin o'zlashtiradi va mamlakatning iqtisodiy rivojlanishiga yordam beradi.
Davlat budjeti tizimi, mamlakatning ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy va ma’naviy hayotini moliyaviy mablag' bilan ta'minlaydi va bu O'zbekiston Respublikasining budjet tizimida umumrespublika budjeti yetakchi bo'g'inidir.
Umumrespublika budjeti, Respublika barcha tashki va ichki daromadlarini to'plash uchun qo'llaniladi. Bu budjet tizimi, mamlakat tashkilotlari va institutlaridagi moliyaviy resurslarni birlashtiradi va umumiy mamlakat daromadlarini to'plash, tashkil etilish va ishlab chiqarish, mamlakatni rivojlantirish, xalqimizning ma’naviy-ma’rifiy taraqqiyoti va turizm sohasida ishlar olib borish, va boshqa ko'plab maqsadlarni amalga oshirish maqsadida qo'llaniladi.
Umumrespublika budjetining yetakchi bo'g'inlari daromad soliqi, savdo soliqi, to'lov soliqi, sug'urta soliqi, transport soliqi va boshqa ko'plab soliqlardan iboratdir. Bu soliqlar, mamlakatning moliyaviy tizimining asosiy tarkibiy qismlaridan biri hisoblanadi va mamlakatning iqtisodiy rivojlanishida muhim o'rin o'zlashtiradi.
Davlat budjeti tizimi, mamlakatning ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy va ma’naviy hayotini moliyaviy mablag' bilan ta'minlaydi va umumrespublika budjeti yetakchi bo'g'inidir. Umumrespublika budjeti, mamlakatning daromadlarini to'plash, tashkil etish va ishlab chiqarish, mamlakatni rivojlantirish, xalqimizning ma’naviy-ma’rifiy taraqqiyoti va turizm sohasida ishlar olib borish, va boshqa ko'plab maqsadlarni amalga oshirish maqsadida qo'llaniladi. U umumdavlat resurslarining bir qismi bevosita davlat hokimiyatining ijro etuvchi va farmoyish beruvchi oliy organi - O’zbekiston Respublikasi hukumatida markazlashuvini ta’minlaydi.
Markazlashgan resurslar, umumdavlat ahamiyatiga molik bo'lgan va jamiyat manfaatlarini ifodalaydigan tadbirlarni mablag' bilan ta'minlashda qo'llaniladi. Bu tadbirlar, xalq xo'jaligi ahamiyatidagi qurilishlar, eng muhim ijtimoiy tadbirlar, mudofaa, boshqaruv, davlatning tashqi iqtisodiy aloqalari, davlatning moddiy va moliyaviy zaxiralari va boshqa ko'plab maqsadlarni o'z ichiga oladi.
Bu tadbirlar mamlakatning iqtisodiy rivojlanishini ta'minlash, umumiy mamlakat daromadlarini oshirish, xalqimizning ma’naviy-ma’rifiy taraqqiyoti va turizm sohasida ishlar olib borish, va boshqa ko'plab maqsadlarni amalga oshirish maqsadida qo'llaniladi. Bu tadbirlar, umumiy mamlakat manfaatlarini ta'minlashda muhim o'rin o'zlashtiradi va mamlakatning iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishiga yordam beradi.
Markazlashgan resurslar, mamlakatning moliyaviy tizimining barqarorligini saqlash uchun zarurdir va mamlakatning umumiy iqtisodiy holatini oshirishga yordam beradi. Bu resurslar, daromad soliqi, savdo soliqi, to'lov soliqi, sug'urta soliqi, transport soliqi va boshqa ko'plab soliqlardan jalb qilinishi mumkin. Davlat, bu resurslarni o'zaro qo'llanish uchun moliyaviy siyosatni amalga oshiradi va mamlakatning rivojlanishida muhim o'rin o'zlashtiradi. Umumrespublika budjeti orqali milliy daromadni Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahriga taqsimlash va qayta taqsimlash jarayoni izga solib turiladi. Davlat umumrespublika budjetidan davlat budjetining bu bo’g’ini ijrosi yuzasidan respublikadagi hamma ishlarni muvofiqlashtirish uchun foydalanadi.