4. Dispersiya turlari va qo’shish qoidasi 1. Variatsiya to’g’risida tushuncha va variyatsiya ko’rsatkichlari Statistikada variatsiya deganda, o’zaro qarama-qarshi omillar ta’sirida bo’lgan, bir turli birlikdan tashkil topgan miqdoriy o’zgarishlarga tushuniladi. O’rganilayotgan belgining tasodifiy va surunkali (sistematik) variatsiyalari bo’lishi mumkin.
1-jadval
Variatsiya ko’rsatkichlarini hisoblash formulalari
2. Dispersiyaning asosiy xossalari 1. Agar belgining alohida miqdorlaridan qandaydir bir “a” sonni ayirsak yoki qo’shsak bunda o’rtacha kvadrat chetlanish o’zgarmaydi:
2. Agar belgining alohida miqdorlarini qandaydir o’zgarmas “i” songa bo’lsak yoki ko’paytirsak, unda o’rtacha kvadrat chetlanish i2 ga, o’rtacha kvadratik chetlanish esa i martaga kamayadi yoki ko’payadi:
