Maxsus materialshunoslik, tikuvchilik jihozlari fanining maqsad va vazifalari. (2-soat) Reja

SABZAVOTLARGA BIRLAMCHIISHLOV BERISH VA TURLI TAOMLAR UCHUN TO‘G‘RASH USULLARI.

Reja:

1. Sabzavotlarga birlamchi ishlov berish
   

2. Sabzavot turli

   
   
3. 
   
   Sabzavotlarni tug'rash usullari
   

Sabzavotlar ovqatlanishda alohida o'rin tutadi. Sabzavotlar organizmga darmondorilar. mineral moddalar, uglevodlar, organik kislotalar vetkazib beradi.

Sabzavotlar ovqat hazm qilishda, oshqozondan shira ajralishida, ichak faoliyatining vaxshilanishida, organizmda kasal tarqatadigan mikroorganizmlarni yo'qotishda muliim ahamiyatga ega.
Sabzavotlar tarkibidagi rang beruvchi, xushbo'y hid va ta'm beruvchi moddalar taomni rangini chiroyli qilishda, ta'mini xushbo'y qilishda, ishtahani ochishda katta yordam beradi.
Ba'zi sabzavotlar - sarimsoqpiyoz, piyoz, turp, sholg'om. achchiq qalampir tarkibida organizmdagi kasal tarqatuvchi mikroblami yo'qotadigan voki ularni .ivojlanishim to'xtatib qo'yadigan fitonsidlar bo'ladi.
Sabzavotlardan turli taomlar tayyorlash uchun avval ularga birinchi pazandalik ishlovi beriladi. Sabzavotlarga birinchi pazandalik ishlovi berish jarayoni quyidagilardan iborat:
Saralash. Sabzavotlardan taomlar tayyorlashda ularni sifati, hajmi. miqdoriga ko'ra 'aralab olinadi.

Sabzavotlarni ularga yopishgan qum va tuproqlardan maxsus vannalarda yuvjb tozalanadi. So'ngra ustki qalin po'stlogidan archib tozalanadi abzavotlarni archishda chiqitni kamaytirishga, ular tarkibidagi qimmatli moddalarni saqlab qolishga harakat qilinadi.

Po'stlog'idan tozalangan sabzavotlar yana qayta oqib turgan suvda yuviladi. So'ngra sabzavotlar to'g'raladi. Sabzavotlarni to'g'rash ularni bir tekisda pishishiga yordam beradi, taomlarga chiroyli ko'rinish berib, ta'rnim yaxshilaydi. Sabzavotlarni tayyorlanadigan taomning asosiy masallig'i shakiiga mos ravishda to'g'raladi.
Sabzavotlarni to'g'rashda oddiy va murakkab usullardan foydaianiladi. Oddiy usulda to'g'rash usullariga:

1. Somoncha.

   
   

2. To'g'ri to'rtburchak uzunchoq.

   
   

3. Kubikchalar.

   
   

4. Parrak-pairak.

   
   

5. Tilim-tilim.

   
   

6. Pallacha.

   
   

Sabzavotlarni tug'rash usullari 1-rasmda ko'rsatilgan.

Bundan tashqari, piyoz halka va yarim halqa shaklida to'g'raladi. Murakkab to'g'rash usullari yaxna taomlarni, salatlarni, gazaklarni tayyorlashda yoki bezatishda qo'llaniladi.
Ularga: bochkasimon. sharsimon. burama, yulduzcha, tojsimon. tabiatdagi turli gullar, barglar ko'rinishida to'g'raladi. Murakkab usulda to'g'rashda maxsus pichoq va moslanralardan foydaianiladi.
Kartoshkaga ishlov berish.
Kartoshka kraxmalga boy, oqsil, uglevod. mineral moddalar, S va V darmondorilarga ega.
Taom tayyorlashda kartoshkaning po'sti yupqa, kam ko'zan .kli navlaridan foydalangani ma'qul.
Kartoshka qo'lda yoki umumiy ovqatlanish korxonalarida maxsus kartoshka tozalagich mashinalarda tozalanadi. Sifati va miqdori bo'yicha saralanib olingan kartoshkalar maxsus vannalarda ustki tuproqlardan vuvib tozalanadi.
Kartoshkani po'stlog'idan pichoq yordamida yupqa qilib archib tozalanadi, ko'zchalari pichoq uchi yordamida o'yib tozalanadi, so'ngra kanoshka oqib turgan sovuq suvda yuviladi va kerakli shakllarda to'g'raladi. Kartoshka taom turiga ko'ra somoncha, to'g'ri to'rtburchak, uzunchoq, kubcha, pallacha, parrak-parrak shakllarda to'g'raladi.