Sakit saxlama. Seperatorlar olmadıqda 18-24 saat müddətində
sakit saxlanma tətbiq olunur. Sakit saxlanmadan əvvəl Ģirə 3-5
0
C
tempratura qədər soyudulur və temperaturu mənfi 1-3
0
C arasında
dəyiĢən binada yerləĢdirilmiĢ rezervuarlarla verilir. Belə binalar
olmadıqda Ģirə soyuducu köynəklərə malik rezervuarlarda, yaxud
daxili soyuducu boru çəkilmiĢ rezervuarlarda saxlana bilər.
ġirə sakit saxlandıqda xırda hissəciklər və həmçinin sonradan
yaranmıĢ həll olmayan birləĢmələr qabın dibinə çökür. Üzüm Ģirə-
sinin sakit saxlanması eyni zamanda dərin fiziki və biokimyəvi
proseslərlə müĢayiət olunur. Bu xaxt baĢ verən reaksiyalar
nəticəsində çöküntüyə gedən yeni birləĢmələr yaranır və qeyd
etdiyimiz kimi, Ģirə daha yaxĢı durulur. Beləliklə, sakit saxlanma
yalnız durultma məqsədi daĢımayıb, həm də Ģirənin yetiĢməsi və
mikroorqanizmlərin ondan kənar edilməsi məqsədini güdür.
ġirənin sakit saxlanması vaxtı O-difenoloksidaza fermentinin
təsiri ilə Ģirədə həll olmuĢ oksigenin iĢtirakı ilə, oksidləĢmə
reaksiyaları gedir. O, difeneloksidazanın Ģirədə miqdarı üzümün
sortundan asılıdır. Ona görə də müxtəlif üzüm sortlarından alınmıĢ
Ģirənin oksidləĢmə surəti eyni olmur.
ġirənin yetiĢməsində pektoliktik və proteolitik fermentlər də
iĢtirak edir. Nəticədə Ģirənin kimyəvi tərkibi dəyiĢir. ġirədə fenol
birləĢmələrinin oksidləĢmə məhsulları toplanır, zülal və ümumi
azotun miqdarı azalır, protopektin pektinə çevrilir, yüksək mole-
kullu birləĢmələr və kolloidlər pıxtalaĢıb çökür.
ġirənin sakit saxlanmasında fenol və azotlu maddələr qarĢılıqlı
təsirdə olur və nəticədə həll olmayan tanatlar yaranmaqla, pıxtala-
Ģır və çökür.
KiflənmiĢ üzüm emal olunduqda oksidləĢdirici fermentlərlə
zəngin Ģirə alınır və onların iĢtirakı ilə oksidləĢmə prosesləri daha
~ 170 ~
dərin və sürətlə gedir. Belə Ģirə tezliklə normal keyfiyyətini itirir,
qonurlaĢır və onda oksidləĢmə kassı nöqsanı yaranır.
Sakit saxlanmada normal durulmanın təmin olunması üçün əsas
texnoloji Ģərtlərdən biri qıcqırmanın qarĢısını almaqdır. Çünki
qıcqırma kiçik hissəciklərin çökməsinə Mane olan karbon qazının
çıxması ilə müĢayiət olunur. ġirənin qıcqırmasının qarĢısını almaq
üçün sakit saxlanmadan əvvəl sulfidləşdirmə və soyutma, yaxud
da bu əməliyyatların kombinasiyası aparılır. Vurulan sulfid
anhidridi mikroorqanizmləri məhdudlaĢdırmaqla bərabər, Ģirənin
oksidləĢməsinin və qarĢısını alır.
Müasir Ģərabçılıq sənayesi üçün vacib sistemlərdən biri ilkin
Ģərabçılıqda müasir soyutma sisteminin qurulmasıdır. Bu avadan-
lıqların məqsədi – Ģirəni arzu olunmayan oksidləĢmədən maksi-
mum qorumaqdır. Müasir Ģərabçılıqda soyuqdan geniĢ istifadə
olunur və ağ süfrə Ģərablarının alınmasında yaxĢı səmərə verən
Dostları ilə paylaş: |