Mehnat va uni o’qitish metodikasi uquv qullanma lotincha

 Mehnatga ruhiy tayyorlash – ukuvchilarni mehnatga ruhiy tayyorlash va 
unda mehnatga nisbatan uning yoshiga mos keluvchi ongli va ijobiy 
musbatlarni tarkib toptirish, unda amaliy malaka va ko’nikmalarni egallashga 
qiziqishini shakllantirishdan ibortadir. O’qituvchining vazifasi o’quvchilarga 
yoshligidan boshlab mehnatning yaxshi tomonlarini singidirishdir. Bolalarni 
mehnatga qobiliyati har bir kishi uchun zarur bo’lgan vositalarni ishlab 
chiqarishda qatnashish zarurligini anglashlari juda muhimdir. 
Mehnat ruxiy tayyorlash turli psixologik jarayonlarni rivojlantirishni va 
takomillashtirishni nazarda tutadi. Bular sezib-anglash, psixomotor, emotsional 
idrok, diqqat, xotira, taffakkur mehnatning psixologik komponentlaridir.
Mehnatga o’rgatishda bolaning imkoniyatlarini nazarda tutib, hissiy bilish 
jarayonini takomillashtirish zarur. Bundan tashqari bolaning xotirasini o’stirish 

---

4 
ham alohida ahamiyatga ega. Mehnat fani bo’yicha o’quv materiallarni eslab 
qolish boshqa predmetlarga nisbatan o’ziga xos xususiyatlarga ega. Barcha 
yangi asboblar, materiallarni, opreatsiyalarning nomini boshlang’ich sinf 
o’quvchilari so’z nomini, predmetini ko’rib idrok etish bilan fikran biriktirib, 
tinglab fahmlaydilar, tushunib oladilar. 
O’qituvchi mehnat darslarida faqat tushuntiribgina qolmay, balki asosan 
materiallar va buyumlar namunasini, asboblarni metarialga ishlov berish 
usullarini, ish bosqichlarini izchilligini ko’rsatadi. Shunung uchun mehnat 
ta’limida eshitish, ko’rish xotirasi va harakatlanuvchi xotira muhim rolg’ 
o’ynaydi. O’quvchilarda mehnat darsidan mehnat darsigacha yangidan-yangi 
bilim va ko’nikmalar mujassamlashib boradi, ularni esa anglash va xotiralab 
qolish kerak. 
Mehnat ta’limini to’g’ri tashkil etish bolalarni qiyinchiliklarni yengishga, 
qo’yilgan maqsadga erishish yo’lida matonat va qathiyat bilan kirishishga, 
boshlangan ishni chala tashlab ketmay, balki oxiriga yetkazishga o’rgatish 
lozim. Bu o’rinda ijobiy natijalar: mehnatdan quvonish, lazzatlanish va 
qoniqish hissiyotlarining namoyon bo’lishi juda muhimdir. 
Mehnatda shaxsning qiziqish, qobiliyat, intiluvchanlik kabi shaxsiy 
psixologik xususiyatlari shakllanadi. Mehnatga psixologik va axloqiy 
tayyorlash jarayoni murakkab va uzoq davom etuvchi jarayondir.