Şəkil 13.4. Meşə sahələrinin eroziyaya qarşı rolunun sxemi
(Məmmədov, Suravegina, 2000)
Dağlarda və dərə-təpəli relyef şəraitində su axınının nizama salınmasında meşə xüsusilə böyük rol oynayır.
Qoruyucu meşə zolaqları axını, hidroloji rejimi nizamlayır, mikroiqlimi yaxşılaşdırır, bitişik əraziləri ziyanlı
quru küləklərdən, quraqlıqdan və tozlu tufanlardan mühafizə edir.
H.Ə.Əliyev «Həyəcan təbili» kitabında yazır «Meşə, su, var-dövlət, bolluq deməkdir. Ərazisinin 25-
30%-i meşə ilə örtülü olan bir ölkədə heç vaxt quraqlıq təhlükəsi yaranmaz, tarlalardan daim sabit və
yüksək məhsul götürülər. Elə buna görə də respublikamızda meşələrin sahəsini genişləndirməyə böyük
ehtiyac var». (səh.25). Meşə planetin biosferində və onun atmosferinin tərkibində gedən təbii proseslərin ni-
zamlanmasında sabitləşdirici funksiyanı yerinə yetirir.
Hərtərəfli əhəmiyyətinə baxmayaraq bütün dünyada meşələr məhv edilərək kənd təsərrüfatı bitkiləri və otlaq
sahələrinə çevrilir, geniş ərazilərdə yanğınlara məruz qalır. Hazırda planetimizdə qlobal miqyasda meşəsizləş-
dirmə baş verir. Meşələrin məhv edilməsi lokal, regional və qlobal səviyyələrdə iqlimin dəyişməsinə, bitki örtü-
yünün və heyvanat aləminin bioloji müxtəlifliyinə neqativ təsir göstərir. Bu haqda xüsusi bölmələrdə ətraflı mə-
lumat verilir.
Dostları ilə paylaş: |
