MəMMƏdov qəRİb xəLİlov mahmud

Dünyanın iri konurbasiyaları 

 

 

Adı və ölkə 

 

Konirbasiya

nın əsas 

şəhərləri 

Konur

basi-

yadakı 

eleme

nt-

lərin 

sayı 

Sahə, 

min 

kv.km. 

- lə 

Əhalis

i, mln. 

nəfər 

Sıxlığı 

nəfər/

kv.km 

Məsaf

ə 

Şimali-

Şərqi, 

ABŞ 

Boston, 

Nyu-York, 

Filadelfiya, 

Baltimor, 

Vaşinqton 

40 170 50  225 

1000 

Gölətrafı, 

ABŞ 

Detroyt, 

Klivlend, 

Pitsburq, 

Çikaqo 

35 160 35  220 

900 

Kaliforniy

a, ABŞ 

San-

Fransisko, 

Los Anjeles, 

San-Diyeqo 

15 100 18  180 

800 

Tokaydo, 

Yaponiya 

Tokio, 

İokoqama, 

Kavasaki, 

Naqoyo, 

Ktoto, 

Osaka, Kobe 

20 70 55 780 

700 

Midlands, 

İngiltərə 

London, 

Birmenqem, 

Mançester, 

Liverpul 

30 60 30 500 

400 

Reyn, 

Almaniya 

Kanştadt, 

Reyn-Pur, 

Pur-Mayn 

30 60 30 500 

500 

 

 

Hər halda hazırda 220 milyon şəhər əhalisi yararlı içməli su mənbəyindən məhrumdur, şəhərlərdə yaşayan 420 mil-

yondan artıq adamın hətta sadə tualeti belə yoxdur. Şəhər zibilinin 30…66%-i yığılmır. Zibillər, xüsusən ən kasıb əhali 

yaşayan zonalarda (məhəllələrdə) toplanıb qalır. Belə zonalar şəhərə bənzəmir, lakin məhz bu ərazilərdə əhalinin böyük 

hissəsi yaşayır, onları yalnız «şərti» olaraq şəhərli saymaq olar. 

İnkişaf etmiş ölkələrdə şəhərlərin mühüm ekoloji problemləri bu və ya digər dərəcədə həll olunmuşdur. Məsələn, bir çox 

şəhərlərdə son onilliklərdə havanın və suyun keyfiyyəti yaxşılaşmışdır. Tokioda 1960-cı illərdə küçə hərəkətini nizamlayan 

polis işçiləri oksigen maskalarından istifadə etmişlər. İndi isə havanın vəziyyəti xeyli yaxşılaşmışdır. 

Şəhər sistemləri xeyli su kütləsini, ərzağı və yanacağı istifadə edərkən, onları dəyişdirərək tullantılara çevirir. (şəkil 20.3.). Bu 

zaman inkişaf etmiş ölkələrin şəhərləri həyattəminedən sistemlərin xidmətindən olduqca yüksək dərəcədə istifadə etməsilə fərqlə-

nir. Nyuyorkun ortastatik bir sakini Bombeyin sakininə nisbətən üç dəfə çox su qəbul edir və səkkiz dəfə artıq zibil «istehsal» 

edir. Hətta bir şəhərin müxtəlif rayonları daxilində  əhalinin yaşayış səviyyəsindən asılı olaraq şəhərlərin həyattəminedici sistemlə-

rindən istifadə xidmətinin səviyyəsi də müxtəlif olur. 

 

---

 

391