Metan bataqlıq qazı - parnik effektində böyük rol oynayıb 19 % təşkil edir . Son 10 illərdə atmosferdə meta-
nın miqdarının artması müşahidə olunur. Onun konsentrasiyasının çoxalması mənbələri sənaye tərəfindən (nef-
tayırma sənayesi), bataqlıqların qurudulması və meliorasiya, çəltik tarlalarının sahəsinin genişləndirilməsi, mal-
darlığın artması və s. hesab olunur. Metanın SO
2
- dən olduqca az olmasına baxmayaraq infraqırmızı şüaların
udulmasında yüksək effektli uducu sayılır . Lakin onun konsentrasiyasının illik artımı SO
2
– yə nisbətən 2 dəfə
çoxdur . Əhalinin sayının artması ilə atmosferdə metanın çoxalması müşahidə olunur.Hazırda onun artma sürəti
ildə 1.3 – 1.5 % təşkil edir. Belə ki , əhali artdıqca çəltik tarlalarının sahəsi genişlənir , iribuynuzlu mal – qara-
nın sayı çoxalır . Neft , daş kömür , təbii qazın istehsalı zamanı havaya uçan qazların çoxalması da müşahidə
edilir. XXI əsrin ortalarında metanın konsentrasiyasının 2 – 2.5 dəfə artması gözlənilir .
Azot oksidləri - ümümi parnik effektinin 6 % - ni təşkil edir. Onun da konsentrasiyası (miqdarı) atmosferdə
artmaqda davam edir. Kənd təsərrüfatında azot kübrələrinin tətbiqinin artması və üzvü yanacaqlardan kütləvi is-
tifadə edilməsi zamanı NO
2
in miqdarı artır. Hər il NO
2
– in miqdarının artımı 0,3 % təşkil edir. 2050 – ci ilə
0.35 – 0.40 miliyon təşkil edəcəkdir.
Dostları ilə paylaş: |