MəMMƏdov qəRİb xəLİlov mahmud



Yüklə 4,78 Mb.
səhifə33/751
tarix28.12.2021
ölçüsü4,78 Mb.
#16756
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   751
 

 

 

 

 

 

 

I HİSSƏ 

 

NƏZƏRİ EKOLOGİYA 

 

 

 



 


 

31

II Fəsil 



 

HƏYAT (YAŞAYIŞ) MÜHİTİ VƏ 

EKOLOJİ FAKTORLAR 

 

Yaşayış mühiti canlı orqanizmləri əhatə edən təbiətin bir hissəsi olub onlarla bilavasitə qarşılıqlı əlaqədədir. 



Mühitin tərkib hissələri və xassələri çox müxtəlif və  dəyişkəndir. Hər bir canlı, daim mürəkkəb və  dəyişkən 

həyatına uyğunlaşır və onun dəyişkənliyinə uyğun olaraq həyat tərzini nizamlayır. 

Planetimizdə canlı, ona xas olan şərait ilə bir-birindən fərqlənən orqanizmlər 4 əsas yaşayış mühitini 

mənimsəmişlər. İlk dəfə həyat su mühitində baş vermiş və yaylmışdır. Sonralar canlı orqanizmlər yer səthi-hava 

mühitinə yiyələnərək torpaq əmələ gətirmiş və orada məskən salmışlar. Dördüncü spesifik həyat mühiti isə canlı 

orqanizmlərin özü olmuşdur. Onların hər biri özündə məskunlaşan parazit və simbiontlar üçün tam həyat mühiti 

hesab olunur.  

Orqanizmlərin mühitə uyğunlaşması adaptasiya adlanır. Adaptasiya qabiliyyəti həyatın əsas xassələrindən 

biridir, belə ki, həyatın mövcudluğunun mümkünlüyünü, orqanizmlərin çoxalıb artmasını təmin edir. Adaptasiya 

növlərin təkamülü gedişində baş verir və dəyişir.  

Mühitin orqanizmlərə təsir göstərən ayrı-ayrı xassələri və ya elementləri ekoloji faktorlar adlanır. Mühit 

faktorları olduqca müxtəlifdir. Onlar canlı qruplaşmalar üçün vacib və ya əksinə, zərərli ola bilər, onların 

yaşamasına və çoxalmasına səbəb və ya mane ola bilər. Ekoloji faktorlar  üç əsas qrupa bölünür: abiotik, biotik 

və antropogen. 




Yüklə 4,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   751




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin