MəruzəÇİ: dos. Həşimov Xalıq Məhəmməd oğlu MÖvzu giRİŞ. Qİda kimyasi fəNNİ, MƏQSƏd və VƏZİFƏLƏRİ

Liazalar. 
liazalar substrat molekullarından bu və ya digər kimyəvi 
radikalı ayıran fermentlərdir. Hidrolazalardan fərqli olaraq, liazalar hidrolitik təsir 
göstərmir. Karboksilazaları bu qrupun fermentlərinə misal göstərmək olar. 
Karboksilazalar (dekarboksilazalar) aminturşu və ya ketoturşuların tərkibin-
də olan karboksil qruplarını onların molekullarından ayıraraq, karbon qazına 
çevirir. 
V. 
İzamerazalar. 
İzomerazalar üzvi birləşmələrin müxtəlif izomerlərinin 
qarşılıqlı çevrilmələrini kataliz edir. Bu qrupa aşaşıdakılar aiddir: 
Epimerazalar
-optik izomerlərin birini digərinə (məsələn, qlükozanı qalakto- 
zaya) çevirən fermentlərdir.
O O O O 
R
─ ── ── ─
O P O P O R
!
+ HOH 
─ ──
── ─
↔ R O P OH + HO P O R
! 
│
│
│
│
OH OH OH OH
│
│
>
N
──
C +HOH ↔ 
>
N
─
──
H + HO C
│
│
R
─ ─ ─
CO NH R
!
+HOH 
─
↔ R COOH + R
!
─
NH
2 
O O 
CH
3
──
C C → CH
3
──
C
⋯
C 
║
OH O
║
O
O 

---

68 
Sis-trans-izomerazalar-
adından məlum olduğu kimi, sis-izomerləri trans-
izomerlərə (və əksinə) çevirir. Məsələn, malein turşusunun fumar turşusuna 
çevrilməsi: 
VI. 
Liqazalar (sintetazalar)
. Liqazalar sinfinə pirofosfat rabitələrinin 
parçalanmasından alınan enerjidən istifadə edərək, sadə birləşmələrdən mürəkkəb 
maddələrin sintezini sürətləndirən fermentlər daxildir. Liqazalar zülalların, nuklein 
turşularının, alifatik turşuların və başqa birləşmələrin sintezində mühüm rol 
oynayırlar.