Gidravlik press. Gidravlik press o‘zaro suyuqlik o‘tkazuvchi nay bilan
tutashti ril gan porshenli ikkita silindrdan iborat (29-rasm). Si lindrlarni biror
bir suyuqlik bilan to‘ldiri ladi. Porshen lar ning yuzalari turlicha (S
1
va S
2
).
59
Paskal qonuni va uning qo‘llanilishi
Agar kichik yuzali porshenga F
1
kuch bilan ta’sir
ettirilsa, undan suyuqlikka
bosim uzati-
ladi. Paskal qonuniga ko‘ra bu bosim o‘zgarish siz
holda har tomonga uzatiladi. Jumladan, S
2
yuzali
ikkinchi por shenga ham.
Porshenda
bosim hosil bo‘ladi. p
1
= p
2
dan
. Bundan
.
Demak,
nisbat qancha katta bo‘lsa, F
2
ham F
1
dan shuncha katta
bo‘ladi.
Masala yechish namunasi
Gidravlik press kichik porshenining yuzi 5 sm
2
, katta porshenining
yuzi 50 sm
2
bo‘lsa, bunday press kuchdan necha marta yutuq beradi?
B e r i l g a n:
F o r m u l a s i:
Y e c h i l i s h i:
S
1
= 5 sm
2
S
2
= 50 sm
2
, bundan
= 10 marta.
Topish kerak
= ?
Javobi: 10 marta.
Amaliy topshiriq
Paskal qonunini sellofan xaltaga suv solib, tajribada tekshirib ko‘ring.
1. Paskal qonuni qo‘llaniladigan yana qanday qurilmalarni bilasiz?
2. Ichki bosim mavjudligini qanday tajribada ko‘rish mumkin?
3. Gidravlik press nimaning hisobiga kuchdan yutuq beradi?
4. Gidravlik press kuchdan yutuq bersa, nimadan yutqazishi mumkin? Bu haq-
da o‘ylab ko‘ring.
5. Gidravlik pressda suyuqlik o‘rniga havo ishlatilsa bo‘ladimi?
29-rasm.
|
