muhtojlar aslida) unda ularga nisbatan patronaj kabi ish usuli qo’llaniladi. Patronaj ijtimoiy pedagogning ish usullaridan bir shaklidir , bu usulda ijtimoiy-pedagog diagnostik,
tekshirish, nazorat, moslashish-reabilitatsion maqsadlarda oilalarni uyiga kelib ishlashidan iborat
bo’ladi. O’zbekiston respublikasida patronaj ish usuli mavjud bo’lib va pediatrik xizmatlar,
nogironlar va nafaqaxo’rlarga ijtimoiy xizmat ko’rsatish markazlari tomonidan amalga oshiriladi.
Lekin tibbiy va xo’jalik-turmush xizmatlari patronaj imkoniyatlarini chegaralamaydi, uning
doirasida turli xil tahlim, psixologik yordamlari amalga oshirishi mumkin, shuning uchun
ijtimoiy pedagogning oilaga kelib ishlash shakli uning ajralmas qismi bo’lishi kerak.
Patronaj bilan bir qatorda oila bilan ishlash shaklidan biri sifatida konsul’tatsion
suhbatlarni ko’rsatish mumkin. Individual konsul’tativ suhbatlar bilan bir qatorda oila bilan
ishlash guruhli ishlash metodi –trening qo’llanishi mumkin.
“Vasiylik” va “qaramog’iga olish” tushunchalarining mohiyati.
Vasiylik va g’amxo’rlikka muhtoj bolalar kategoriyalari. Vasiylik – bu “balog’atga yetmagan shaxslar shaxsi va mol-mulki huquqlarini himoya
qilish shaklidir (ota-onasiz qolgan bolalar, ruhiy kasallar)”
17
. vasiylik deyilganda bunday
kuzatishlar vazifasi yuklatilgan shaxslar yoki tashkilotlar ham tushuniladi. Vasiylik qilish
topshirilgan shaxs vasiy deb ataladi, uning majburiyati esa vasiylik. Qaramog’iga olish - o’z
mazmuni bo’yicha vasiylikka yaqin tushunchadir, qaramog’iga olish – bu balog’atga yetmagan
bolalar shaxsiy va mol-mulkka himoya qilish shakli (va boshqa kategoriyali odamlarning ham),
ya’ni qaramog’iga olish deganda vasiylikdan farqli ravishda unga ancha keng kategoriyadagi
bolalar kiradi. Hozirgi kunda kundalik nutqda va nazariy tadqiqotlarda ikki tushuncha keng
qo’llaniladi: yetim (hech kimi yo’qlik) va ijtimoiy yetim (ijtimoiy birga yashamaydi, hech kimi
yo’qlik).
