92
Hozirgi zamon yuk avtomobillari va avtobus osmalarida siqilgan havo
hisobiga elastik bo‘lgan ballonlar ishlatiladi. Bu turdagi elastik qismda
havo bosimini o‘zgartirish hisobiga uning bikrligini orttirish-kamaytirish
imkoniyati borligi uning afzalligidir. Balonlar ikki yoki uch seksiyali
bo‘lib, uning har bir bo‘linmasi bo‘luvchi halqa bilan ajratilgan. Balon
bo‘linmalari ikki qavatli rezina korddan iboratdir. Bundan tashqari,
balonni maxkamlash uchun siquvchi xalqa bor. Balonlardagi bosim 0,3-
0,5MPa bo‘lib 2-3 tonna yuk ko‘tarishi mumkin. Balonlarning kam-
chiligi, faqat tik yo‘nalishdagi yukni qabul qila olgani uchun chidamliligi
kamdir.
Rezina elastik qismlar ham mavjud bo‘lib, ular osmalarda
qo‘shimcha elastik qism sifatida g‘ildiraklarning yuqori va pastga
harakatini chegaralovchi bufer sifatida qo‘llaniladi.
Osmalarning elastikligi avtomobil kuzovining ko‘ndalang
tekisligida og‘ishiga olib keladi. Natijada kuzov ko‘ndalang tekislikda
tebranadi, bu esa yo‘lovchiga noqulaylikni sodir etadi.
Stabilizator avtomobilning ko‘ndalang tekislikdagi turg‘unligini
yaxshilaydi.
Stabilizatorlar yengil avtomobillarning mustaqil old osmalariga
o‘rnatiladi, lekin zaruriyat bo‘lsa, orqa osmalarda ham qo‘llaniladi.
Stabilizator P-simon shaklda bo‘lib, yumaloq elastik po‘lat sterjendan
yasaladi. Sterjenning o‘rtasida rezina tayanch yordamida kuzovga
mahkamlanadi. Sterjen uchlari ikkita ustun bilan rezina yostiqchalar
yordamida osma richaglariga sharnirli mahkamlanadi. Lekin ba’zi
konstruksiyalarda sterjen richagga to‘ppa-to‘g‘ri mahkamlanishi ham
mumkin.
Dostları ilə paylaş: