Microsoft Word ayollarga xos masalalar doc

Mahrning ozi maqbuldir 
Mahr bu- nikoh paytida kuyov tomonidan kelinga beriladigan va qaytarib olinmaydigan 
sovg‘a. Mahr miqdori nima va qanday? Bu xususda bir-biridan farqli miqdorlar 
ko‘rsatilgan. Islom bu xususda qat’iy bir raqamni aytmaydi, aks holda vaqti kelib bu turli 
qiyinchiliklarga sabab bo‘lishi mumkin. Shu va boshqa sabablar bilan mahr masalasida 
miqdor qattiq qo‘yilmagan. Bu raqam 5 va 12000 dirham orasida. Hazrati Alidan (r.a.) 
naql etilgan bir rivoyatda, 5 dirhamdan oz bo‘lmaydi, deyilgan. Boshqa bir rivoyatda esa, 
eng oz miqdor 10 dirham deb ko‘rsatilgan. 
Ibrohim an-Nahoiy hazratlari shunday deydilar: “Islomning avvalgi davrlarida ozod 
ayollarga nasli past, xulqi yomon xotinlarga haq berganday mahrlariga bir-ikki dirham 
berilishini xush ko‘rmasdilar, eng ozi 20 dirham berilishini istashar edi”. 

---

Ayollarga xos masalalar. Fotimaxon Sulaymon qori qizi 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
44
Zayd ibn Aslam shunday deganlar: “Qadimiy kitoblarda bitilgan: “Bokiraning mahri 40 
dirham, tulning mahri 20 dirham-ki hech kimsa zino qilib ham “Men uylanishga imkon 
topolmadim”, demasin”. 
Hazrati Oysha onamiz (r.a.) Payg‘ambarimiz (s.a.v.)dan rivoyat etgan hadisda: 
“Ayolning hosiyatli, omadli, baxtiyor ekaniga ilk ishorat to‘y ishlarining va mahrining 
qulay, oson bo‘lishidir”. Urva ham, men ham: “Ayolning xosiyatsiz ekaniga ilk ishorati 
mahrning ko‘p bo‘lishi deymiz”. 
Bundan ko‘rinib turibdiki, Islomda ayol mahri turmushni qulaylashtirish va osonlashtirish 
uchundir.
Mahrning ko‘pi makruhdir 
Ummatning ko‘pligi bilan iftixor etajaklarini bildirgan suyukli Payg‘ambarimiz (s.a.v.) 
ko‘p mahrdan xursand bo‘lmasdilar.
Abu Xodrad al-Aslamiy boshdan kechirgan bir hodisani shunday hikoya qiladilar. 
“Uylandim, kelib Rasulullohdan (s.a.v.) mahr uchun yordam so‘radim. “Qancha 
berding?”, dedilar. “200 dirham”, dedim. Rasululloh (s.a.v.): “Agar pulni Butxon 
darasidan cho‘mich bilan to‘plasangiz ham, bunchalik ko‘p bermasdingiz!”, dedilar. 
Mahr kuyov tarafning imkon va roziligiga qoldirilgan. haqiqatdan, buni quyidagi 
hadislarda ochiq-oydin ko‘rish mumkin: 
Bir majlisda Rasululloh (s.a.v.) ikki-uch marta: “Ersiz ayollarni turmushga bering!”, 
dedilar. Shundan keyin bir odam “Mahr qancha yo Rasululloh?”, deb so‘radi. 
Payg‘ambarimiz (s.a.v.) “Kelishuvlaringizga bog‘liq”, dedilar. 
Abu Said al-Xudriydan (r.a.) rivoyat etilgan bir hadisda esa: “Bir odam guvohlar 
huzurida uylanganda mahrni oz yo ko‘p berishida monelik yo‘qdir”,-deya marhamat 
qilingan. 
Hazrati Ali karramallohu vajhahu ham: “Mahr juftlar kelishuviga ko‘ra”, dedilar. Hasan 
Basriy ham: “Mahr oz bo‘lsin, ko‘p bo‘lsin – tomonlar roziligiga tobedir”, der, buning 
ma’lum bir vaqti yo‘qligini so‘zlardilar. 
Bu rivoyatlardan anglashiladiki, mahr miqdori zaminu zamonga ko‘ra o‘zgarmoqda. Bu 
miqdor Rasululloh (s.a.v.) zamonlarida me’yoriy (normal) hollarda 10-12 uqqa (400-500 
dirham) orasida bo‘lardi: 
Abu Hurayra (r.a.) “Rasululloh (s.a.v.) zamonlarida mahr 10 uqqa edi, har uqqa 40 
dirham edi”, deydilar.