Microsoft Word Баходир лотинча тузатилган doc

 
 
 

---

-
175
-
YETTINCHI BO‘LIM. BOLALAR MTM DA JISMONIY 
TARBIYANI TASHKIL ETISH SHAKLLARI 
Jismoniy tarbiyani tashkil etish shakllari – bu bolalarning 
rang-barang faoliyatini ta’lim-tarbiyaviy majmuasi bo‘lib, 
uning asosini harakat faoliyatiga tashkil yetadi. Bolalar 
harakat faoliyatini tashkil etishini shakllari quyidagilardan 
iborat: 
1.
Jismoniy tarbiya mashg‘ulotlari. 
2.
Kun tartibidagi jismoniy sog‘lomlashtirish ishlari: 
ertalabki gimnastika, harakatli o‘yinlar va sayr paytidagi 
jismoniy mashqlar, jismoniy daqiqalar, kunduzgi uyqudan 
so‘nggi jismoniy mashqlar, chiniqtirish tadbirlari. 
3.
Faol dam olish: bolalar turizmi, jismoniy dam olishlari, 
jismoniy tarbiya bayramlari, salomatlik kunlari, ta’tillar. 
4.
Bolalarning mustaqil harakat faoliyati. 
5.
Uyga vazifa.
Bu shakllarning barchasi jismoniy tarbiya va bolani har 
tomonlama rivojlantirishga xizmat qiladi. 
1-§. MTMlarda jismoniy tarbiya mashg‘ulotlarining
mazmuni va tuzilishi 
Jismoniy tarbiya mashg‘ulotlari bolalarni jismoniy 
mashqlarga 
muntazam 
o‘rgatishning 
asosiy 
shaklidir. 
Mashg‘ulotlarning a hamiyati harakatlar 
madaniyatini 
mujassam 
shakllanishi, 
sog‘lomlashtirish, 
ta’limiy 
va 
tarbiyaviy vazifalarni muntazam amalga oshirishdan iboratdir. 
Mashg‘ulotlar xushchaqchaq, intizomli, atrof-muhitda yaxshi 
harakat qila oladigan, belgilangan vazifaga muvofiq tez va 

---

-
176
-
ishonch bilan, maqsadga yo‘nalgan holda faoliyat ko‘rsata 
oladigan, shuningdek, axloqiy sifatlar va ijodiylik namoyon 
eta oladigan shaxslarni tarbiyalashga xizmat qiladi. Jismoniy 
mashg‘ulotlar kuzda, qishda va bahorda binoda hamda ochiq 
havoda o‘tkaziladi. Yoz paytida o‘yinlar, mashqlar ochiq 
havoda, 
jismoniy 
tarbiya 
maydonchasida 
o‘tkaziladi. 
«Uchinchi mingyillikning bolasi» tayanch dasturida har bir 
yosh 
guruhi 
uchun 
belgilangan 
jismoniy 
mashqlar 
mashg‘ulotlarning mazmunini tashkil yetadi. Mazmuniga 
ko‘ra xilma-xil mashg‘ulotlarni o‘tkazishda vazifalarning aniq 
va oydin bo‘lib qolishi, dasturni o‘tishda izchilikka rioya 
qilish, shuningdek bolalarning yosh va o‘ziga xos 
xususiyatlarini hisobga olish shartdir. Mashg‘ulotlar tuzilishi 
jismoniy mashqlarning bolalar tomonidan izchil bajarilishidan 
iboratdir. U qo‘yilgan vazifalar, asab tizimining ish qobiliyati 
va bola organizmining har bir alohida yosh bosqichidagi 
xususiyatlari bilan belgilanadi. Mashg‘ulot paytida bola 
organizmining dinamikasi va uning psixologiyasini nazorat 
qilish tarbiyachining asosiy vazifalaridan biridir. Jismoniy 
tarbiya mashg‘ulotlari o‘zaro bog‘liq uch qismdan iboratdir: 
1.
Kirish – tayyorgarlik. 
2.
Asosiy qism. 
3.
Yakuniy qism. 
Ta’limiy, tarbiyaviy va sog‘lomlashtirish vazifalari 
mashg‘ulotning har bir qismi uchun baravar muhim 
ahamiyatga egadir.
Mashg‘ulot kirish qisminining mazmuni va vazifalari.
Jismoniy tarbiya mashg‘ulotining birinchi qismi qo‘yilgan 
vazifalar va uning asosiy qismidagi mashqlar mazmuniga 

---