Microsoft Word Баходир лотинча тузатилган doc

Mashqni
absolyut intensivligi
faoliyatni energiya bilan 
taominlash 
xarakteriga 
to‘g‘ridan-to‘g‘ri 
ta’sir 
qiladi. 
Harakatlanishning 
tezligini 
pastligida 
katta 
energiya 
sarflanmaydi. Sportchini organizmini kislorodga talabining 
ko‘lami uni aerob imkoniyatlaridan oz. Bunda kislorodga 
bo‘lgan joriy talab, agarda, ishni boshlanishida nafas jarayoni 
yetarli darajada yo‘lga qo‘yilib ulgurmagan paytdagi 
kislorodga muhtojlikni ko‘p emasligini hisobga olmasak, 
sarflanayotganini o‘rnini qoplamaydi va ish xaqiqiy turg‘un 
holatdagi sharoitda bajariladi. Bunday tezlik 
subkritik tezlik 
deb nomlanadi. Subkritik tezlik zonasida kislorodga muhtojlik 
taxminan harakatlanish tezligiga to‘g‘ri proportsiyada bo‘ladi. 
Agarda sportchi tezroq harakatlanayotgan bo‘lsa 
kritik 
tezlikka
erishadi, bu yerda kislorodga muhtojlik uni aerob 
imkoniyatlariga teng. Bu holda ishning bajarilishi bilan 
kislorod sarflanishining ko‘lami maksimal darajada deb 
hisoblanadi. Kritik tezligi qanchalar yuqori bo‘lsa sportchini 
nafas imkoniyati shuncha yuqori bo‘ladi. Tezligi kritik 
tezlikdan yuqoriligi uchun 
yuqori kritik tezlik 
deb nomlanadi. 
Yuqori 
kritik 
tezlik 
zonasida 
energetika 
mexanizmi 
samaradorligini ozligidan kislorodga muhtojlik tezlashadi, 
harakat tezligiga nisbatan ortadi. Taxminan kislorodga 
muhtojlik tezlikni kubiga nisbatan proportsional oshadi (Xill 
A.B.). Masalan, yugurish tezligini 6 dan 9 m. sek.ga oshirilsa 

---

-
90
-
(ya’ni 1.5 marta) kislorodga muhtojlik esa taxminan 3, 3-3, 4 
martaga ortadi. Bu degani, tezlik bir ozgina oshirilsa 
kislorodga muhtojlik a hamiyatli darajada ko‘payadi. Bu o‘z 
navbatida, anaerob mexanizmlar rolini muvofiq ravishda 
ko‘taradi.
2.