- 96 - tavsiflashimiz mumkin. (masalan, depsinish tezligini aniqlash
kerak bo‘lib qolsa, yugurishda sonni tez ko‘tarib chiqa olish
orqali aniqlanadi). Ayrim sport mashqlari turlarida (masalan:
uloqtirishlarda) harakat tezligi muskullar kuchining namoyon
bo‘lishi bilan umumiylashib (qo‘shilib) ketadi va bu bilan
tezkorlikni kompleksli xususiyatini –
keskin harakatni vujudga keltiradi. Shuning uchun tezkorlik - kuch talab
qiladigan sport turlarida harakat tezligini rivojlantirish,
ayniqsa, tashqi qarshiligi yuqori bo‘lgan mashqlar muskul
kuchini rivojlantiruvchi vosita sifatida rol o‘ynaydi.
Sof, tez bajariladigan mashqlar evaziga tezkorlikni
rivojlantirish juda qiyin bo‘lib, kuch talab qiladigan mashqlar
orqaligina muskul qo‘zg‘alishi tezligining oshishi amaliyotda
isbotlangan. Kuch imkoniyatlarini oshirish vazifasi esa juda
soda hal qilinadi. Kuchni rivojlantirish tez harakatlar
sharoitida o‘tishi lozim. Buning uchun
dinamik zo‘riqish uslubi dan foydalanadilar: maksimal kuch bilan zo‘riqish
harakatni
to‘la
amplitudada,
eng
yuqori
tezlikda,
shug‘ullanuvchi uchun me’yoridan oz vazminlikda yuk bilan
yuzaga keltiriladi.
Davriy
harakatlar
harakat
chastotasini ifodalaydi.
Qo‘llarni maksimal harakati chastotasi oyoqlarnikidan yuqori,
oyoq qo‘l bo‘g‘inlarining harakati chastotasi tananing boshqa
a’zolari va boshqa bo‘laklaridan yuqori darajada bo‘lishi
mumkin.
Harakat chastotasini o‘lchash qoida sifatida vaqtning
qisqa intervali orqali olib boriladi. Sprint yuguruvchining 100
metrga yugurishdagi harakat chastotasi bir sekundda
bajaradigan qadamlari sonini sanash orqali aniqlanadi.
