Microsoft Word Баходир лотинча тузатилган doc
Yüklə 2,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yuk (og‘irlik)
|
-
113 - organizm sodir qiladigan) ikki faktorga bog‘liq: a) orqa miyaning oldingi shoxchalari motoneyronlaridan muskulga boradigan impulslar; b) shartli ravishda – muskulni o‘zining refaolligi, ya’ni ma’lum qo‘zg‘olishlarda javob berish kuchi. Muskulni refaolligi uni fiziologik ko‘ndalangi, tolasi yo‘g‘onligi, uni qo‘zg‘ala olishi darajasi va boshqa to‘zilishidagi bir qancha xususiyatlariga, markaziy asab sistemasiga, trofik adrenalin-simpatik tizimi orqali amalga oshiriladigan ta’siriga va shu daqiqadagi muskul uzunligi va boshqa holatlar, faktorlarga ham bog‘liq. Muskul zo‘riqishi darajasini zudlik bilan o‘zgartirishda unga keladigan effektli impulslar xarakteri yetakchi mexanizmlardan biri hisoblanadi. Yuk (og‘irlik) ko‘tarish bilan mashqlanish o‘zining universalligi bilan qulay bo‘lib, ular yordamida faqat eng kichik muskullar guruhigagina emas, hatto eng yirik muskullar guruhiga ham ta’sir etish mumkin. Ularni dozalash oson. Lekin bir qator salbiy xususiyatlari ham mavjud. Og‘irlik bilan ishlash mashqlarida dastlabki holat muhim rol o‘ynaydi. U albatta yukni statik holda ushlashni talab qiladi. Agarda yukni massasi og‘ir bo‘lsa dastlabki holatda turish qiyinlashadi. Bu o‘z navbatida harakatni hal qiluvchi fazasida diqqatni kontsentratsiyalashda qiyinchilikni yuzaga keltiradi. Bundan tashqari a hamiyatli massaga ega bo‘lgan snaryadga birdaniga katta tezlik berish qiyin, hohlaysizmi yo‘qmi harakatning birinchi qismi (boshlanishi) sekin bajariladi. Harakat ritmi majburiy astalik bilan ortib boruvchi bo‘ladi. Bu o‘z navbatida lozim bo‘lgan muskullar guruhiga zo‘riqish berishda qiyinchiliklarga sabab bo‘ladi. - 114 - Egilib yana asli holatga qaytadigan jihozlardagi qarshiliklarni yengish bilan mashqlanish uchun harakatni oxiriga borib zo‘riqishni ortirilishi xarakterlidir. O‘z tanasi og‘irligini yengish bilan bajariladigan mashqlar odatda gavdaning tayanch apparatlari yordamida bajariladi. Bunda tananing muskul apparati kuch namoyon qilishda yutqazadi, ya’ni bir oz tayanish (proksimal)dan yuqori bo‘lmagan kuch sarflaydi xolos. Oqibatda qandaydir harakatda tananing shaxsiy vazni yoki uning og‘irligiga teng qarshilikni yengish kerak bo‘lsa bu kuch namoyon qilish nuqtai nazaridan ancha yengil kechadi. Masalan, devorga suyanib kaftga tayanib qo‘lda turishda qo‘llar tirsakda bukib to‘g‘rilanganda o‘z vazni uchun sarflangan kuch shu vazndagi shtangani ko‘tarishdan yengilroq tuyuladi. Jismoniy sifatlar insonni ma’lum yoshdan navbatdagi yosh kategoriyasiga o‘tishi bilan tabiiy ravishda o‘zgaradi. Bunday o‘zgarish yosh bilan bog‘liq bo‘lgan Yüklə 2,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|