Microsoft Word emirov vuqar doc

 

Qəbul edən 

ölkə 

Yatırılmış investisiyalar, mln $ 

Rusiya  Qazaxstan  Azərbaycan  Belarus  Ermənistan  Qırğızstan 

Cəmi 

368737 

15682 

5790 

205 

83 

2 

Azərbaycan 

17 

8 

- 

0 

0 

0 

Ermənistan 

1753 

10 

0 

0 

- 

0 

Belarus 

5702 

39 

0 

- 

0 

0 

Gürcustan  

290 

162 

2578 

0 

0 

0 

Qazaxstan 

2036 

- 

26 

1 

0 

0 

Qırğızstan 

106 

257 

0 

0 

0 

- 

Moldova 

387 

1 

0 

0 

0 

0 

Rusiya 

- 

891 

44 

156 

6 

0 

Tacikistan 

264 

44 

0 

0 

0 

1 

Türkmənistan 

173 

1 

0 

0 

0 

0 

Özbəkistan 

991 

127 

0 

0 

0 

0 

Ukrayna 

4333 

166 

13 

29 

0 

0 

Kipr 

153934 

496 

0 

0 

0 

0 

Niderland 

39668 

9228 

68 

0 

0 

0 

Virciniya  

38762 

687 

0 

0 

0 

0 

B Britaniya  

10278 

2433 

18 

0 

0 

0 

ABŞ  

9825 

599 

25 

1 

0 

0 

www.imf.org

  

Cədvəl 7 

MDB dövlətlərinə və Gürcüstanda həyata keçirilən investisiya lahiyələrinin 

xarakteristikası 

 

nvestor ölkə 

Lahiyələrin 

ümumi sayı 

100 mln $ və yuxarı  

birbaşa investisiyalı 

lahiyələr 

3 mln $ aşağı  

birbaşa 

investisiyalı 

lahiyələr 

Cəmi birbaa 

investisiyalar, 

mlrd $ 

Cəmi 12 ölkə  

526 

96 

185 

55,97 

Rusiya 

391 

76 

127 

47,94 

Qazaxstan 

42 

13 

3 

4,86 

Azərbaycan 

9 

2 

0 

1,38 

Ukrayna 

23 

5 

6 

1,15 

Gurcüstan 

8 

1 

2 

0,41 

Belarus 

41 

0 

36 

0,18 

Sair 

14 

0 

11 

0,05 

www.imf.org

  

М

DB  ölкələri  uzun  illər  кеçмiş  Ittifаqın  коммuniкасiyа  sistемlərinin 

fасiləsiz  və  səмərəli  inкişаfındаn  fаydаlаnмışlar.  Мüstəqilliк  dövründə  bu 

---

40 

 

 

40

sistемlərə təlаbаt yеnidən аrtмış, qlоbаl əмəкdаşlıq sаhəsi кiмi inкişаf еtdirilмəyə 

bаşlамışdır.    

 

Iqtisadi  cəhətdən  dinamik  inkişaf  potensiallı  MDB  ölkələri  qonşu  ölkələrə 

investisiyalar yatırır (cədvəl 8) [19].  

  Cədvəl 8 

MDB ölkələrinin qonşu ölkələrə yönələn investisiyaları 

 

nvestor ölkə 

 

nvestisiyaları 

qəbul edən ölkə 

Birbaşa 

investisiyaların 

həcmı, mlrd $ 

 

 

nvestor (Şirkət) 

Azərbaycan     

Gürcüstan     

1,25 

ARDNŞ 

Qazaxstan       

Gürcüstan     

0,61 

«Qaztrans» 

Qazaxstan       

Qırğızstan        

0,37 

«Qazaxmıs» 

Qazaxstan       

Ukrayna         

0,32 

«BTA Bank» 

Ukrayna           

Gürcüstan      

0,16 

«Privat» 

Azərbaycan     

Ukrayna       

0,09 

ARDNŞ 

Ukrayna           

Moldova         

0,06 

«Kviza-treyd» 

 

Rusiyada  yaradılan  yeni  milli  ödəniş  sisteminın  qlobal  maliyyə 

mərkəzləri ilə əlaqələndirilməsi. Ukrayna böhranı ilə əlaqədar Rusiyanın bir çox 

banklarına  qarşı  sanksiya  tətbiq  edilməsi,  habelə  Masterkart  və  Viza  şirkətlərinin 

sanksiya  tətbiq  olunan  banklara  müvəqqəti  xidmət  göstərməməsi  Rusiyada  yeni 

milli ödəniş sisteminin yaradılmasının sürətləndirilməsi haqqında qanunun qəbulu 

ilə nəticələnmişdir. 

Yeni  qanun  iyulun  1-dən  fasiləsiz  nağdsız  ödənişlərin  həyata  keçirilməsini 

təmin  edəcək  milli  ödəniş  sisteminin  yaradılmasını  nəzərdə  tutur.  Eyni  zamanda, 

yeni qanunda Rusiyada fəaliyyət göstərən Beynəlxalq kart şirkətlərinə (BKŞ) sərt 

tələblər irəli sürülür. Belə ki, yeni qanun BKŞ-lərə Rusiyadakı müştərilərə xidmət 

göstərməkdən  imtina  etməyi  qadağan  edir,  həmçinin  özlərinin  prosessinq 

mərkəzini Rusiyada qurmaq üzrə öhdəliyi nəzərdə tutur. BKŞ-lərin qanunlara tam 

ə

məl  etməsini  təmin  etmək  üçün  onlardan  iki  günlük  əməliyyatları  həcmində 

vəsaiti  Rusiya  Mərkəzi  Bankında  təminat  depoziti  kimi  yerləşdirmələri  tələb 

---

41 

 

 

41

olunur.  Yeni  qanuna  görə  BKŞ-lər  Rusiyadan  olan  müştərilərə  xidməti  birtərəfli 

olaraq  dayandırsa,  xidmət  göstərmədiyi  hər  gün  N2,  2014  19  üçün  təminat 

depozitinin 10%-I məbləğində cərimə ödəməlidirlər. 

Viza və  Masterkart orta hesabla  günlük  1.9  milyard  ABŞ  dolları həcmində 

ə

məliyyat  həyata  keçirmişdir.  Beləliklə,  həmin  şirkətlər  Rusiya  Mərkəzi  Bankına 

3.8 milyard ABŞ dolları həcmində təminat depoziti yerləşdirməlidirlər. 

Qeyd  edək  ki,  Viza  və  Masterkartın  gündəlik  əməliyyatlarının  həcmi 

Rusiyada  ümumi  nağdsız  ödənişlərin  90%-nə  bərabərdir.  Viza  və  Masterkart 

ş

irkətləri təminat depozitinin çox böyük məbləğ olduğunu bildirmiş və məsələnin 

danışıqlar yolu ilə həll oluna biləcəyini açıqlamışlar. 

Analitiklərə görə, Rusiya öz milli ödəniş sistemini yaratsa da, onun ölkədən 

kənarda işləməsi üçün digər ödəniş sistemləri ilə razılaşma əldə etməlidir. Bununla 

yanaşı, yeni milli ödəniş sisteminin Rusiyanın maliyyə sistemini sanksiyalar daxil 

olmaqla  müxtəlif  xarici təhdidlərdən,  habelə kiber hücumlardan  qorumağa  imkan 

verəcəyi gözlənilir. 

Mərkəzi və Şərqi Avropanın maliyyə sektorunda birbaşa xarici investisiyalar 

Varşavanın  maliyyə  sektoru  Birbaşa  Xarici  nvestisiyaların  (BX )  həcminə  görə 

Mərkəzi  və  Şərqi  Avropanın  şəhərləri  arasında  ilk  yerdə  qərarlaşmışdır.  Varşava 

maliyyə  bazarı  2014-cü  ilin  martın  1-nə  qədər  olan  bir  il  ərzində  706.2  milyon 

ABŞ  dollar  həcmində  BX   cəlb  etmişdir.  Həyata  keçirilən  6  layihə  çərçivəsində 

maliyyə sektorunda 825 yeni iş yeri açılmışdır. 

Moskva 328.6 milyon ABŞ dollar ilə ikinci yerdə qərarlaşmışdır və maliyyə 

sektoruna aid 6 layihədə 253 yeni iş yeri yaranmışdır. Kiyev isə 168 milyon ABŞ 

dolları ilə siyahıda 6-cı yerdə qərarlaşmışdır və burada 330 yeni iş yeri açılmışdır.