Microsoft Word etno kitab son srift 12
Yüklə 1,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
ETNOPSİXOLOGİYA
319 illərdə rus milli xarakteri qərb antropoloqlarının maraq dairəsinə daxil olmuşdur. Bəzi alimlərin fikrincə, Rusiyada məhz uşaqların tərbiyəsindəki möhkəm sıxışdırılma çarizm və stalinizm avtokratik siyasi institutlarının əsas səbəbi olmuş və ya məhz bu amil rus xalqının maniakal depressiv təməl şəxsiyyətinin formalaşmasına gətirib çıxarmışdır. Amerikan psixoloqu Erikson möhkəm sıxışdırılmanın bütün dünya mədəniyyətləri üçün universal ənənə olduğunu bildirərək bunun məhz Rusiyada uşaqların erkən sosializasiya xüsusiyyətlərinin rus mədəniyyətinin digər elementləri ilə sinxronizasiyası hesabına daha da gücləndiyini xüsusi qeyd etmişdir. O, rus mədəniyyətində eyni formaya malik bir neçə çaları fərqləndirir – tam passivliklə çılğın emosionallığın növbələşməsi. Beləliklə, onun fikrincə rus insanın şəxsiyyətinin formalaşmasına soyuq iqlimdə kəndli həyatının ritmi – uzun qış aylarında nisbi fəaliyyətsizlik və passivliklə yazda periodik iş dövrünün növbələşməsi təsir göstərmişdir. Rus və qərb mədəniyyətini müqayisə edərkən psixoloqlar rus ruhunun əsasına provaslav dininin xüsusi təsirini də qeyd etmişlər. “Rusların milli ruhunda orta hal yoxdu. Rus insanı ziddiyyətlərdən ibarətdir, burada həm kobudluq, həm zəriflik, həm qəddarlıq, həm həssaslıq, həm günahkarlıq, həm müqəddəslik vardır”. Psixoloji antropologiyada uşaqların tərbiyə üsullarının və uşaq təcrübəsinin xüsusiyyətlərinin təhlili əsasında yalnız rus xalqı tədqiq olunmamışdır. İkinci dünya müharibəsi ərəfəsində və ondan sonrakı dövrlərdə ABŞ-da yapon və alman milli xarakterlərinin tədqiqinə həsr olunmuş bir çox işlər yaranmışdır. Rus xalqı barədə yaranan bir neçə etnik stereotip vardır. Onlardan ilki rus xalqının içkiyə meyl etməsi və səhərləri belə içki içməyi sevdikləri barədə olan məlumatdır. Hətta qəbir və ya tabutun başında içki içərlər. Bu, ölüyə hörmət və yaxınlarının kədərini paylaşmaq mənasına gəlir. Bu səbəbdən rus qəbirlərinin yanında balaca stol və stul qoyulmaqdadır. İçki ilə bağlı yaranan başqa bir etnostereotip isə rusların “meşə camaatı” |