ETNOPSİXOLOGİYA 247
İngilislər Böyük Britaniya adasında yaşayırlar. Bu həmçinin
şotlandların və valların vətənidir. İngilislər bir çox etnik qrupların
qarışığından formalaşmışdır – qədim iber əhalisi hind-avropa
mənşəli xalqları ilə, kelt tayfaları, anqlların german, saks, friz, yut
tayfaları, qismən də skandinavlar, nəticədə isə frank-normanlar.
Hər bir millətin milli xarakteri sarsılmazdır. Lakin
ingilislərdə olduğu qədər heç bir xalqda bu qədər üstün deyildir.
Göründüyü kimi öz təbiətlərini sanki patentləşdirmişlər. Beləliklə,
bu millətin ilk və ən aydın xüsusiyyəti onun fərdlərini təşkil edən
xarakterinin sabitliyi və davamlılığıdır. Onlar digərlərinə nisbətən
dəblə keçən zamanın təsirinə daha az məruz qalmışlar. Əgər
ingilislər haqqında yazan müəlliflər bir-birlərini təkrarlayırsa,
bunun səbəbi, hər şeydən əvvəl ingilis xarakterinin təməllərinin
dəyişməzliyidir. Bununla yanaşı, qeyd etmək lazımdır ki, bütün
sabitliyinə baxmayaraq xarakter tamamilə əks, hətta paradoksal
xüsusiyyətlərdən ibarətdir və bəziləri çox aydın, digərləri isə çətin
əldə ediləndir. Beləliklə, ingilislərə aid hər bir ümumiləşdirmə
haqqında asanlıqla mübahisə aparmaq olar.
İngilislərin heç vaxt dəyişmədiyi iddia edilə bilməz.
Dəyişikliklər hər zaman baş verir, lakin kənardan görünən bu
fərqlər millətə təsir etmir.
Yaxşı və ya pis, lakin ingilis təbiətinin kökündə olan
xüsusiyyətləri hələ də ümumi bir məxrəc olaraq qalır, milli
xarakterə və ümumi həyat tərzinə böyük təsir göstərir.
Hisslərin açıq aşkar ifadəsini pis davranış hesab edir,
ingilislər həmin anda əcnəbilərin davranışını mühakimə edir, eləcə
də əcnəbilər ingilislərin davranışını mühakimə edir, özünü ələ
almaq maskasını şəxsin özü kimi və ya əsl daxili vəziyyətin belə
maska altında nə üçün gizlətməli olduqlarını dərk etmədən qəbul
edirlər.
İngilislərin adətən hündürboylu, qırmızıya çalan, enli sifəti,
yumşaq sallanan yanaqları, böyük kürən bakenbardları və mavi
gözlərində sönük baxışları vardır. Qadınlar da kişilər kimi çox vaxt
hündürboylu olurlar. Hər iki tərəfin uzun boynu, bir az uzunsov