Microsoft Word etraf muhit cavab az doc

 

37. Cəmiyyətlə sosial mühit münasibətlərinin formalaşması 

Cəmiyyətin,              coğrafi  mühitin  qarşılıqlı  təsiri  istehsalın  və  cəmiyyətin  inkişafı, 

ə

halinin artması, yaşayış səviyyəsi, onların təbii mühitə göstərdiyi təsir dairəsində formalaşır və 

hərəkət edir. İstehsalın ərazi təşkili təbii resurslara əsaslanan sənaye müəssisələrinin inkişafına, 

təbiətə və onun sərvətlərinə təsir edir. İstehsal olunan təbii sərvətlərin çox hissəsi istifadə zamanı 

müxtəlif  tullantı  halında  yenidən  onun  özünə  qaytarılır  ki,  bu  da  təbiətin  saflığına  mənfi  təsir 

edir.  Cəmiyyətin  inkişafı  ilə  coğrafi  mühit  arasındakı  əlaqə  əhalinin  sayı,təkrar  istehsalı, 

---

 

38 

miqrasiyası, əmək ehtiyatlarından istifadə səviyyəsi, şəhər və kənd əhalisinin miqdarı, istehsal-

emal-daşınma-istehlak 

ə

laqələrinin 

təkmilləşməsi, 

coğrafi 

rayonların 

məskunlaşma 

səviyyəsindən  çox  asılıdır.  Cəmiyyətin  coğrafi  mühitə  təsiri,  təbii  resurslardan  istifadə,  onların 

mühafizəsi mürəkkəb və çoxcəhətlidir.  

Sosial-iqtisadi  amillər  içərisində  demoqrafik  siyasıtin,  urbanizasiya  səviyyəsinin  təsiri 

böyükdür.  Ümumiyyətlə  demoqrafik  proses  və  ya  əhali  artımı  üç  amillə  səciyyələnir.  1.Bioloji 

amil, 2.Demoqrafik amil, 3.Sosial-iqtisadi,mədəni və psixoloji amil.

 

XX  əsrin  ortalarından  ETT-nin  sürətlənməsi  məhsuldar  qüvvələrin  inkişafına,  insanların 

ə

mək  fəaliyyətinin  genişlənməsinə  müsbət  təsir  göstərmişdir.  Təbiətə  təsiri 

qüvvətləndirən  elm-texniki  tərəqqi  təbiəti  mühafizə  problemini  yaratmış,  biosferdə 

bərqərar olmuş qarşılıqlı ekoloji inkişaf və əlaqələr pozulmuşdur. 

İ

qtisadiyyatın  inkişaf  səviyyəsi  ılə  ekoloci  sistemlərin  qarşılıqlı  əlaqəsi  ətraf  mühitin 

vəziyyətindən daha çox asılıdır. Hazırda  ekoloci-iqtisadi, sosial-iqtisadi, iqtisadi-demoqrafik və 

başqa əlaqələr «təbiət-jəmiyyət-insan» sistemində daha da  kəskinləşmişdir. Ölkənin iqtisadi və 

sosial  inkişaf  planı  sosial-iqtisadi    və  ekoloci-iqtisadi  problemlərin  kompleks  həlli  yolu  ilə 

müəyyən  edilir. Sosial-iqtisadi sistemlərdə ətraf mühitin keyfiyyətindən  aşağıdakılar  asılıdır: 

—  əhalinin    real  gəlirlərinin    artımı,  gəlirlərin    quruluşunun  təkmilləşdirilməsi,  bölünməsi, 

differensasiyası  və  gəlirlərin  nisbəti,  həmçinin  tələbatın  tək-tək  və  ijtimai  formalar  nisbətində 

təminatı; 

— əhalinin ərzaq məhsulları ilə təminatı məsələsinin həlli; 

— mənzil probleminin həlli; 

— təhsilin inkişafı; 

— əhalinin sağlamlığının mühafizəsi, tibbi yardımın təkmilləşdirilməsi, əhalinin  istirahətinin 

təşkili.