Microsoft Word F?ls?f? az doc
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
31.Sosial idrakın təbii-elmi idrakın obyektivizmindən prinsipial fərqi.
Cavab: Cəmiyyət daxilində onun elə müxtəlif struktur və elementləri vardır ki, onlar yalnız öz tələbatlarının, maraqlarının və məqsədlərinin həyata keçirilməsinə can atırlar. Bu isə, ictimai həyatın mürəkkəbliyindən xəbər verir. Cəmiyyətin çoxtərəfliliyi və müxtəlif keyfiyyətliliyi sosial idrakın mürəkkəbliyini və çətinliyini, onun digər idrak növlərinə münasibətdə spesifikasını şərtləndirir. Sosial idrakın obyekti ilə bağlı çətinliklərə onun subyekti ilə bağlı səbəbləri də əlavə olunur. Əgər obyektlə bağlı səbəblər obyektivdirsə, onun subyekti ilə bağlı səbəblərdə müəyyən qədər subyektivlik vardır. Axı sosial idrakın subyekti insandır. Baxmayaraq ki, insan cəmiyyətin bir parçasıdır və burada gedən bütün ictimai münasibətlərdə iştirak edir, yenə də nəticə e’tibarilə o bir insandır – özünün fərdi təcrübəsi və intellekti, maraqları və dəyərləri, tələbatları və ehtiyacları olan insan. Buna görə də sosial idrakdan danışarkən, onun spesifikasını verərkən, şəxsiyyət faktorunu da nəzərə almaq lazımdır. Çünki cəmiyyəti təşkil edən fərdlər eyni zamanda bir şəxsiyyət kimi formalaşır və inkişaf edirlər. Sosial idrakın subyekti olan insan cəmiyyəti dərk edərkən, təkcə fərd kimi deyil, həm də şə xsiyyət kimi çıxış edir. Məhz şəxsiyyətlər sayəsində cəmiyyət inkişaf edir, yeni dəyərlər yaradır. Tarix cəmiyyətin inkişafına təkan verən, onu dəyişdirən şəxsiyyətləri az yetişdirməmişdir. Məhz cəmiyyət insana şəxsiyyət olma imkanı verir, onu "sosial varlığa" çevirir. Amerikan filosofu T.Parsons şəxsiyyətin cəmiyyətdəki roluna dair yazır: “Sosial sistem fiziki orqanizmdən ibarət olan konkret fərdə əsaslanır. Bu fərd öz rolları vasitəsilə sosial qarşılıqlı tə’sirlərdə şəxsiyyət olmaq e’tibarilə iştirak edir". Nəhayət, sosial idrakın spesifikasından danışarkən, onun sosial-tarixi asılılığını da qeyd etmək lazımdır. Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|