Microsoft Word G`azna maruza

5.3. G`aznachilikda xarajatlar smetatalarini va ularga 
kiritjladigan 
o`zgarishlarni 
ro
`
yxatga 
olish……………………………………………….……72 
6-bob. G
`
aznachilikda yuridik majburiyatlar va 
narxlar monitoringi
6.1.Xo`jalik 
shartnomalari 
va 
ularning 
xususiyatlari…………………………………………...79 
6.2. G`aznachilikda yuridik majburiyat tushunchasi, 
uning yuzaga kelishi…………………………………..83 
6.3. 
G`aznachilikda 
yuridik 
majburiyatlarni 
ro`yhatga olish tartibi………………………………...86 
7-bob. G`aznachilikda moliyaviy majburiyatlarni va 
to
`
lovlarni amalga oshirish 
7.1. Moliyaviy majburiyatlar, ularni qabul qilishning 
umumiy qoidalari…………………………………...105 
7.2. Budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari 
mablag'lari haqida tushuncha, ularning guruhlanishi. 
 
 
 
 
 

---

5 
KIRISH 
O`zbekiston Respublikasida davlat moliyasini boshqarish 
tizimida olib borilayotgan islohotlar, qator vazifalar bilan 
birgalikda, davlat budjetining g`azna ijrosiga bosqichma-bosqich 
o`tishni va uning faoliyat mexanizmlarini takomil lashtirishni 
nazarda tutadi. Bunda zamonaviy axborot texnologiyalari 
yordamida 
davlat 
mablag`larining 
harakati 
to`g`risidagi 
ma'lumotlarni jamlash, qayta ishlash, uzatish usullarini 
o`zlashtirish asosida davlat moliyasini boshqarishning samarali 
usul va vositalarini shakllantirish va muvofiq holda ishlashini 
ta'minlash zarur bo`ladi. 
Mamlakatimizda davlat budjetining g`azna ijrosini samarali 
tatbiq etishga faqatgina barqaror rivojlanish ko`rsatkichlariga 
erishganimizdan keyingina muvaffaq bo`lindi. O`zbekiston 
hukumati davlat moliyasini boshqarish tizimida ham keng 
qamrovli islohotlarni muvaffaqiyatli amalga oshirib kelmoqda. 
Bu islohotlarning ijobiy natijalarini davlat budjeti g`azna 
ijrosining muvaffaqiyatli joriy etilishida ko`rishimiz mumkin. 
Davlat budjetining g`azna ijrosi davlat budjeti va davlat 
maqsadli jamg`armalarining barcha daromadlarini, shuningdek, 
budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari mablag`lar bo`yicha 
tushumlarini yagona g`azna hisobraqamiga jamlash va ularning 
barcha xarajatlarini shu hisobraqamdan amalga oshirishni 
nazarda tutadi. Bu esa davlat budjeti, budjetdan tashqari fondlar, 
budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari mablag`lari, davlat 
qarzlari va ularga xizmat ko`rsatish jarayonlarining tezkor 
nazorati va monitoringini olib borish, davlati mablag`larining 
samarali ishlatilishini ta'minlash, davlat moliyaviy resurslarining 
harakati – to`g`risida operativ tarzda ma'lumotlami jamlash 
imkonini beradi. 
Taraqqiyotimizning 
bugungi 
sharoitida 
mamlakatimiz 
iqtisodiyotida sodir bo`layotgan tarkibiy o`zgarishlar butun 
moliya tizimida, uning markaziy bo`g`ini bo`lgan davlat 
moliyasida amalga oshirilayotgan islohotlar davlat moliyasini 

---

boshqarish masalalarida muayyan bilim va ko`nikmalarga ega 
bo`lish zarurligini talab qilmoqda. Bunday sharoitda nafaqat 
davlat moliyasi haqidagi ma'lum nazariy bilimlarga ega bo`lgan, 
balki davlat budjeti g`azna ijrosi jarayonlarida vujudga 
keladigan 
holatlarni 
tushuna 
oladigan, 
budjet 
ijrosi
ishtirokchilari bo`lgan moliya organlari, g`aznachilik 
bo`linmalari, budjet tashkilotiari va budjetdan mablag` 
oluvchilar amaliy faoliyatini samarali tashkil qila oladigan, 
davlat mablag`larini samarali boshqarishga qaratilgan boshqarav 
qarorlarini qabul qila oladigan zamonaviy mutaxassislar 
tayyorlash birinchi darajali ahamiyatga egadir. Shu sababli 
davlatmoliyasi 
uchun 
tashabbuskor, 
ijodiy 
fikrlaydigan 
mutaxassis kadrlarni tayyoriashda budjet-moliya va budjetning 
g`azna ijrosi nazariyasi va amaliyotini o`rganishga muhim o`rin 
beriladi. 
Jamiyatning bu talabini anglagan holda, shuningdek, Kadrlar 
tayyorlash Milliy dasturining ta`lim tizimiga yangi avlod 
darsliklarini yaratish bo`yicha dasturiy vazifasini bajarish 
maqsadida mualliflar tomonidan oliy talimning tegishii 
yo`nalishlaridagi 
talabalar 
uchun 
"g`aznachilik" 
nomli 
ma`ruzalar matni yaratildi. Ushbu ma`ruzalar matnining
maqsadi talabalarda davlat budjeti g`azna ijrosini tashkil etish va 
g`aznachiiik 
faoliyati 
haqidagi 
yaxlit 
bilimlar 
tizimini 
shakllantirish, g`aznachilik mexanizmlarining amal qilish 
xususiyatlarini ochib berishdan iborat. 

---

7