Microsoft Word ?hali cografiyas?

DİNL6RİN COĞRAFİYASI
Din – madaniyyat formalarından biri olub, fövqal qüvvalara sitayişa asaslanan dünyagörüşü, habela manavi-axlaqi normaların müqaddaslaşdirilmasidir.
«Din» sözün adi danışıqda, elmi m tnl rd , publisistikada, b dii d biyyatda tez-tez rast g linir. Bu, h r şeyd n vv l, allaha etiqada saslanan dünyabaxışlarının m cmusudur.
B ş riyy t q dim zamanlardan b ri din fenomenini, onun t bi tini, h miyy tini v mahiyy tini d rk etm y çalışır.
Din siyas tdir. S libçil r özl rinin istilaçılıq yürüşl rini allahın adı il h yata keçirmişl r. Ş rq ölk l rind dini qruplaşmalar arasındakı mübariz d f l rl qanlı müharib l r s b b olmuşdur.
Elmi-texniki t r qqinin nailiyy tl rin , m d niyy t v t hsilin inkişafına baxmayaraq, bu gün din c miyy td v m iş td çox böyük rol oynamaqdadır. Bu, kils nin, xüsusil katolik kils sinin iri bankir, torpaq sahibi kimi çıxış etdiyi, siyas t , t rbiy y , m kt b t hsilin , h yatın bir çox dig r sah l rin t sir göst rdiyi iqtisadi c h td n inkişaf etmiş Q rb ölk l rin aiddir. Bu, MDB ölk l rin d aiddir. Ümumi m d niyy t v t hsil s viyy sinin, ad t n, aşağı olduğu inkişaf etm kd olan ölk l rd dinin t siri daha çoxdur. Ona gör d müasir dövrün bir çox proses v hadis l rini başa düşm k üçün halinin dini t rkibi il tanışlıq z ruridir.
Şimali Afrikada, Böyük S hradan c nubdakı b zi ölk l rd , Somalid v Efiopiyanın bir hiss sind sünni m zh bli islam dini hakimdir. CAR-ın ağ halisi arasında protestantlıq, Efiopiyada xristianlıq üstünlük t şkil edir. Bütün qalan ölk l rd h m xristianlıq (katolisizm v protestantlıq), h m d n n vi yerli etiqad- larla t msil olunurlar.
Şimali Amerikada xristianlığın iki forması hakimdir. M s l n, ABŞ-da 140 milyon möminin 72 milyonu protestant, 52 milyonu is katolikdir. Kanadada katolikl r protestantlardan çoxdur. Katolisizm Latın Amerikasında da üstündür, ona gör d dünya katolikl rinin yarıdan çoxu Amerikada yaşayır.
Avstraliyada dindarlar arasında katolikl rd n t qrib n iki d f çox olan protestantlar üstünlük t şkil edirl r.
Gürcüstanda dünyada analoqu olmayan siyasi partiya – «Xristian-müs lman ittifaqı» qeydiyyata alınmışdır. 6halinin dini t rkibinin qeydiyyatı vacibdir, bel ki, bir çox ölk l rd din v dini qid siyasi v iqtisadi h yata, insanların m iş tin , ad tl rin v m d niyy tin , demoqrafik v etnik prosesl r böyük t sir göst rir. M s l n, katolik kils sinin (onun m rk zi Vatikandır) lind böyük kapital, iri torpaq mülkl ri, dig r müxt lif mlak c ml şmişdir. O, geniş düny vi katolik t şkilatlarından, kütl vi informasiya vasit l ri ş b k sind n, katolik partiyaları v h mkarlar ittifaqlarından, qadın, t l b v idman ittifaqlarından istifad yolu il siyasi h yatda f al iştirak edir. B zi ölk l rd katolik v müs lman partiyaları hakimiyy td dir. Katolisizm, islam v buddizm doğumun süni sur td m hdudlaşdırılmasının leyhin çıxaraq, onun s viyy sin t sir göst rirl r. Bu dinl rin xüsusil böyük t sir malik olduğu ölk v bölg l r (Avropada Polşa v İrlandiya, Almaniyada Bavariya, Belçikada Flandriya, MDB-d Orta Asiya respublikaları v Az rbaycan), ad t n, yüks k hali artımı il seçilir. İslam ehkamları qadının c miyy td v ail d qeyri-b rab rliyini t sbit edir.