Microsoft Word H?s?nov Orxan 2254. docx

Cədvəl 1.1.1 
Dünya əhalisinin enerji istehlakınının və gələcək proqnozunun göstəricilər cədvəli 
 
1993 
2011 
2020 
1993-2020 faiz 
dəyişikliyi
 
Ə
hali sayı, milyardla 
5.5 
7 
8.1 
27% 
 
Kömür m.t 
4 474 7 
520 10 
108 
68% 
Neft m.t 
3 179 
3 973 
4 594 
25% 
Təbii qaz, m.k.m 
2 176 
3 518 
4 049 
62% 
Atom, TeraWatt saat 
2 106 
2 386 
3 761 
13% 
Hidro enerji, TeraWatt saat 
2 286 
2 767 
3 826 
21% 
Biokütlə mln.t neft ekvalenti 1 036 
1 277 
1 323 
23% 
Digər bərpa olunan enerji 
44 
515 
1 999 
n/a 
İ
l ərzində enerji istehsalı 
Cəmi TeraWatt saat 
12 607 
22 202 
23 000 
76% 
Adam başına MilliWatt-saat 
2 
3 
3 
52% 
İ
l ərzində CO2 emissiyası 
Cəmi CO2 Gigaton 
21 
30 
42 
44% 
Adam başına CO2, ton 
4 
4 
n/a 
11% 
Mənbə: Dünya Enerji Statistikası saytı: yearbook.enerdata.net

---

17
Dünya əhalisinin artımı iqtisadi və sosial inkişaf faktorları ilə bərabər dünya 
enerji tələbinin artımında daim aparıcı qüvvələrdən biri olmuşdur və olacaqdır. Son 
iki onillikdə dünya əhalisinin sayı 1,5 milyard artmasına rəğmən ümumi əhali artım 
tendensiyası enməkdə olmuşdur. Kommersiya enerjisi ilə təmin olunmamış əhalinin 
sayı tədricən azalmaqdadır və Dünya Bankınıa əsasən bu rəqəm 1,2 milyard 
olmuşdur. 
Qeyd etmək lazımdır ki, hətta sənayesi inkişaf etmiş ölkələrdə də elektrik 
enerjisindən istifadə olunması kəskin fərqlənir. Məsələn, Norveçdə əhalinin 
adambaşına ildə 25 min kVt saat elektrik enerjisi sərf olunur. Bu rəqəm İsveçdə 16 
min, Fransada 6 min, İtaliyada 3 min, Banqladeşdə isə cəmi 46 kVt saat təşkil edir 
[8].
Bundan belə nəticəyə gəlmək olar ki, elektrik enerjisinə olan tələbat gələcəkdə 
həm sənayecə inkişaf etmiş ölkələr, həm də inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün 
artacaqdır. Son 200 ildə enerjidən qlobal istifadə 30 dəfə artmışdır və 1994-cü ildə 
13.07 mldt.t/il təşkil etmişdir (şərti yanacaq tonu enerji ölçüsü olub 7 mld. kal və ya 
29.3 mld. Coula bərabərdir, bu təxminən 1 ton yüksək keyfiyyətli daş kömürün 
yanmasından ayrılan istiliyin miqdarına uyğun gəlir.
Son əsrlərdə yanacaq-energetika sahəsində olan tərəqqi insanlarda heç bir 
narahatlıqyaratmırdı, hətta əksinə olaraq, bu dünya sivilyaziyasının yüksək inkişaf 
səviyyəsinin göstəricisi kimi qiymətləndirilirdi. Lakin bu hər zaman belə davam 
etmədi, belə ki, artıq 70-ci illərin sonunda planetin iqlim sisteminə iri miqyaslı 
antropogen təsiri haqqında ciddi məlumatlar yarandı.
Index Mundi statistik göstəricilərinə əsasən 1980-ci ildən son illərədək neft 
istehlakının artımını müşahidə olunmaqdadır (Qrafik 1.1.6).