Ibodati islomiya. Ahmad Hodiy Maqsudiy
www.ziyouz.com
kutubxonasi
85
karima ila arvahi jami’il muslimina kaffatan va ommatan xususan minhum ila
arvahi aqribai va asdiqai allazina azkurhum bi lisani».
Ma’nosi: «Yo Rabb, qadrli kitobingdan ushbu sharif soatda o’qiganimning savobini
musulmon mayyitlarning ruhlariga yetkazgin. Xususan, hozir zikr qilingan o’zimga
yaqin
qarindosh va do’stlarimning ruhlariga yetkazgin».
Bu duoning o’qigandan so’ng o’zi xesh va do’st tutgan mayyitlarning ismlari va
otalarining ismlarini bir-bir zikr qiladi. Masalan, ushbu tariqa: «Yo Rabb, ushbu o’qilmish
Qur’onning savobini otam falonchi falon o’g’lining va do’stim falonchi falon o’g’lining ruhi
shariflariga yetkazgin».
Yamin, qasam, ont
– Yamin nima demakdir?
– Ont etmoq va qasamyod qilmoq, demakdir.
– Nima bilan qasamyod qilinadi?
– Billohi, Vallohi, Tallohi, deb Alloh taolo ismi bilan qasamyod qilinadi.
– Oy, quyosh, Qur’on, payg’ambar, Ka’ba kabi Alloh taolodan boshqa narsalar ila
qasamyod qilish durust bo’ladimi?
– Durust bo’lmaydi.
– Qasam necha turlidir?
– Uch turlidir: haqlik qasami, aldov qasami, ahd qasami.
– Haqlik qasami qanaqa?
– Haq ishga qasamyod qilishdir. Masalan, bo’lgan ishga «Billohi, bo’ldi»,
deb va
bo’lmagan ishga «Billohi, bo’lmadi», deb qasamyod qilish kabi.
– Ushbu tariqa haq ishga qasamyod qilish durust bo’ladimi?
– Zarur bo’lganda durust bo’ladi, lekin zarur bo’lmaganda arzimas ishlar uchun
qasamyod qilishdan saqlanish lozim. Chunki har bir ishga qasamyod qilish Alloh taolo
ismini tahqir va xor etish bo’ladi.
– Qasam bilan aytilgan so’zga ishonish kerakmi?
– Albatta. Diyonatli va komil musulmon kishining
qasamiga ishonish lozim, chunki komil
musulmon kishi har ishga qasamyod qilavermaydi.
– Aldov qasam qanaqadir?
– Yolg’on va nohaq ishga qasamyod etishdir. Masalan, bo’lmagan ishni «Billohi, bo’ldi»,
deb va bo’lgan ishni «Billohi, bo’lmadi», deb qasamyod qilish kabi.
– Ushbu tariqa qasam durust bo’ladimi?
– Hech ham durust bo’lmaydi, g’oyatda katta gunohdir. Yolg’on ishga qasamyod qilgan
kishi dunyoda va oxiratda ham xor bo’ladi, ofati dunyoda ham zohir bo’lmasdan
qolmaydi.
– Bir kishining diliga bir ish bo’ldi, deb o’rnashib qolgan bo’lsa va o’sha ishni bo’lgan
gumon qilib «Billohi, shu ish bo’ldi», deb qasamyod qilsa, lekin aslida u ish bo’lmagan
bo’lsa, gunohkor bo’ladimi?
– U yamin «yamini lag’u»dir. Xatolik ila, xotiradan unutish ila bo’lgani uchun gunohkor
bo’lmasa ham, Alloh taolodan avf so’rashi umidlidir. Lekin
shunday shubhali qasamni
yod qilmaslik lozim.
– Ahd qasami qanaqa qasam?
– Kelajak zamonda bir ishni qilaman va yo qilmasman, deb qasamyod qilishdir. Ushbu
tariqa qasam odamlar orasida g’oyatda ko’pdir. Masalan, «Billohi,
falon ishni qilaman
yoki qilmayman», deb qasamyod qilish kabidir.
Ibodati islomiya. Ahmad Hodiy Maqsudiy
Dostları ilə paylaş: