Microsoft Word ihyo tavba ziyouz com doc

 
ِﺪﻴِﺒَﻌْﻠِﻟ
 
ٍمﻼَﻈِﺑ
 
َﻚﱡﺑَر
 
ﺎَﻣَو
 
ﺎَﻬْﻴَﻠَﻌَﻓ
 
َءﺎَﺳَأ
 
ْﻦَﻣَو
 
ِﻪِﺴْﻔَﻨِﻠَﻓ
 
ﺎًﺤِﻟﺎَﺻ
 
َﻞِﻤَﻋ
 
ْﻦَﻣ
)
٤٦
(
 
"Parvardaggoringyz bandalariga zulm qilgo‘vchi emasdir"
(Fussilat surasi, 46); 
ﱠﻠﻟا
 
ﱠنِإ
 
َمْﻮَﻴْﻟا
 
َﻢْﻠُﻇ
 
ﻻ
 
ْﺖَﺒَﺴَآ
 
ﺎَﻤِﺑ
 
ٍﺲْﻔَﻧ
 
ﱡﻞُآ
 
ىَﺰْﺠُﺗ
 
َمْﻮَﻴْﻟا
 
ِبﺎَﺴِﺤْﻟا
 
ُﻊﻳِﺮَﺳ
 
َﻪ
)
١٧
(
 
"Bu kunda har bir jon o‘zi qilgan amalm bilai jazolanur" 
(G’ofir surasi, 17); 
 
ﻰَﻌَﺳ
 
ﺎَﻣ
 
ﻻِإ
 
ِنﺎَﺴْﻧﻺِﻟ
 
َﺲْﻴَﻟ
 
ْنَأَو
)
٣٩
(
 
 
"Inson uchun faqat o‘zi qilgan harakatigina bo‘lur"
(Najm surasi, 39); 
ﱠرَذ
 
َلﺎَﻘْﺜِﻣ
 
ْﻞَﻤْﻌَﻳ
 
ْﻦَﻤَﻓ
 
ُﻩَﺮَﻳ
 
اًﺮْﻴَﺧ
 
ٍة
)
٧
(
 
ُﻩَﺮَﻳ
 
اًّﺮَﺷ
 
ٍةﱠرَذ
 
َلﺎَﻘْﺜِﻣ
 
ْﻞَﻤْﻌَﻳ
 
ْﻦَﻣَو
)
٨
(
 
 
“Bas kim 
(hayoti dunyoda) 
zarra misqolicha yaxshilik qilsa,
(qiyomatda) 
o’shani ko’rur. Kim 
zarra misqolicha yomonli qilsa,
(qiyomatda) 
uni ham ko’rur”. 
(Zalzala surasi, 7-8. ) 
Amallarga yarasha jazo-mukofot sifatida azob va savobga dalolat etuvchi bunday ma’nolar Kitob 
va sunnatda ko’p vorid bo’lgan. Oyat va hadislardagi bu ma’nolar zulm emas, ayni adolatga musoldir. 
Adolat tarozusi qanchalik “beshafqat” bo’lmasin, Yaratgan egamning fazli keng, tarozuning afv va 
rahmat pallasi og’irroqdir. Mehribon va rahmli Alloh o’zining Payg’ambari sollallohu alayhi va 
sallamga bildirdiki: 
ﻲِﺒَﻀَﻏ
 
ﻲِﺘَﻤْﺣَر
 
ْﺖَﻘَﺒَﺳ

“Rahmatim g’azabimdan ildamdir”. 

(Muslim rivoyati) 
Alloh Ta’olo aytadi: 
 
ﺎًﻤﻴِﻈَﻋ
 
اًﺮْﺟَأ
 
ُﻪْﻧُﺪَﻟ
 
ْﻦِﻣ
 
ِتْﺆُﻳَو
 
ﺎَﻬْﻔِﻋﺎَﻀُﻳ
 
ًﺔَﻨَﺴَﺣ
 
ُﻚَﺗ
 
ْنِإَو
 
ٍةﱠرَذ
 
َلﺎَﻘْﺜِﻣ
 
ُﻢِﻠْﻈَﻳ
 
ﻻ
 
َﻪﱠﻠﻟا
 
ﱠنِإ
)
٤٠
(
 
“Shubhasiz Alloh birovga zarracha zulm qilmas. Agar zarracha yaxshilik bo’lsa, uni bir 
necha barobar qilur va o’z huzuridan ulug’ ajr ato qilur”.
(Niso surasi, 40.) 
Oyat va hadislar dalolat etgan umumiy hukmlardan ayon bo’ladiki, jannatda yuksalish va 
do’zaxdagi tubanlashuv darajalari savoblar bilan gunohlarga bog’liq. Bu holatlarni tafsiloti bilan 
bilishga kelsak, bunday bilim faqat taxmin va farazlarga, xabarlarning zohiriga suyanish va qaysidir 
darajada ichki sezgiga asoslanadi. Shulardan kelib chiqqan holda aytamiz: kim iymonning aslini 
mustahkamlasa, barcha gunohi kabiralardan saqlansa, Islomning besh rukni bo’lmish farzlarni chiroyli 
ado qilsa, undan faqat ayrim kichik gunohlar sodir bo’lishi mumkin. Shunda ham u bu gunohlardan 
darhol qaytadi. Bu kishiga beriladigan azob hisob paytidagi so’roqdir, xolos. Chunki hisobga tortilgan 

---

Ihyou ulumid-din. Tavba kitobi. Imom G’azzoliy 
www.ziyouz.com
кутубхонаси
32
taqdirda ham uning qilgan yaxshiliklari gunohlaridan og’ir keladi. Zero, xabarlardan ma’lumki, besh 
vaqt namoz, jum’a namozi, ramazon ro’zasi orada sodir etilgan gunohlarga kafforatdir. Shuningdek, 
katta gunohlardan saqlanib yurish kichik gunohlarga kafforatdir. Bu hukm Qur’oniy dalil bilan sobit 
bo’lgan.
Kafforatning eng kam darajasi, garchi hisob-kitobni bekor qilolmasa ham, azobni ketkazmshi 
mumkin. 
Mana shu holatga yetgan har bir kishiga rizolik hayoti muborak bo‘lsin! Chunki, uning yaxshi 
amallari gunohlaridan og‘ir keladi, hisobi oson kechadi. Ha, o‘ng tomon egalariga Alloh taologa yaqin 
qilinguvchi zotlar izidan yetishmoq, mangu jannatlarda, firdavsi a’loda qolmoq qanday saodat! 
Azoblanuvchi toifalar turli darajalarda bo‘lgani kabi, iymon ham ikki turga bo‘linadi: