ِتﺎَﺌِّﻴﱠﺴﻟا َﻦْﺒِهْﺬُﻳ ِتﺎَﻨَﺴَﺤْﻟا ﱠنِإ "Albatta, yaxshi amallar yomonlik — gunohlarni ketkazur" (Hud surasi, 114).
Musiqa tinglash gunohiga Qur’onni tinglash va zikr majlislari, masjidda junub holida o‘tirish
gunohiga — masjidda ibodatlar bilan mashg‘ul bo‘lib, e’tikof o‘tirish savobi kafforat bo‘ladi. Mushafni
betahorat ushlashga Qur’ondan ko‘p qiroat qilish, uni o‘pib hurmatlash, vaqfga tarqatish kafforatdir.
Mast qiluvchi ichimlik ichish gunohiga esa halol, pok ichimliklarni sadaqa qilish kafforat bo‘ladi.
Hamma gunohlarni sanab chiqish imkoni yo‘q. Maqsadimiz — ziddiyatdagi o‘zaro muvofiqlikni
izohlash. Ma’lumki, har qanday dardga uning ziddi davo bo‘ladi. Gunoh tufayli qalbga o‘rlagan
zulmatni faqatgina uning ziddi bo‘lgan nur qalbdan ketkaza oladi. Qalbda nur paydo bo‘lishiga esa,
Alloh yo‘lida qilingan yaxshilik sababchi. Ziddiyat mutanosiblikdir. Shuning uchuk har qanday
yomonlikni yomonlik jinsidan bo‘lgan, lekin unga zid yaxshilik bilan ketkazish lozim. Zero, oq qora
bilan ketkaziladi, issiq yoki sovuq bilan emas. Gunohni yuvish yo‘lidagi bu tadrij va tahqiq Alloh
taoloning biz bandalarga ato etgan lutfu marhamatidir. Bu yo‘lda eng sodiq va ishonchli hamrohimiz
— umid!
Demak, Alloh va bandasi o‘rtasidagi gunohning kafforatiga oid ushbu hukm har bir narsa
o‘zining ziddiga kafforat bo‘lishiga dalolat qiladi. Albatta, dunyoni sevish barcha xatoning boshi,
dunyoga tobe’likning qalbdagi alomati esa, dunyo uchun quvonish va butun borlig‘i bilan dunyoni
xohlashdir. Shak yo‘qki, musulmonga yetadigan har bir ozor uning qalbini dunyodan bezdiradi. Qalb
g‘am va qayg‘ular sabab g‘amxonadan uzoqlashadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam deydilar:
"Shunday gunohlar borki, faqat g‘am-qayg‘ular ularga kafforat bo‘lur" (Tabaroniy rivoyati).
Oisha roziyallohu anho rivoyat qiladilar: "Agar bandaning gunohlari ko‘p bo‘lib, ularga kafforat