nvestisiya prosesl&rinin dövl&t t&nziml&nm&sinin metodları. İnvestisiya f aliyy tinin dövl t t nziml nm si dedikd , ölk d vahid iqtisadi, elmi-texniki, sosial siyas tin h yata keçirilm si üçün kompleks t dbirl r sistemi başa düşülür. Bu t dbirl rin maliyy l şdirilm si respublika v yerli büdc l r v ş xsi v saitl r hesabına yerin yetirilir. İnvestisiya qoyuluşları başlıca olaraq ölk nin ictimai t l batının öd nilm sin , iqtisadiyyatın strateji sah l rinin inkişafına yön ldilir. T s rrüfat v mülkiyy t formalarından asılı olmayaraq respublikada investisiya qoyuluşları f aliyy td olan ölk qanunvericilik aktları il t nziml nir. Dövl t, respublikanın sosial-iqtisadi inkişafını t nziml m k v habel , xalq t s rrüfatında lazımi nisb tl rin yaradılması, istehsal v sosial infrastrukturunun formalaşmasına da ciddi n zar t edir.
M lum olduğu kimi, h r hansı bir istehsal v sosial sah l rinin yaradılması, yenid n qurulması, genişl ndirilm si v bel likl , m şğulluğun t min edilm si müvafiq investisiya qoyuluşlarını v ondan daha s m r li istifad edilm sini t l b edir.
Bunun üçün ölk lazımi maliyy , material resurslarına malik olmalıdır. 6ks halda milli iqtisadiyyatın formalaşdırılmasını v inkişafını t min etm k m qs dil ölk y xarici
investorların c lb edilm si z ruriyy t çevrilir. M hz buna gör d , müasir bazar iqtisadiyyatı ş raitind respublikamızda xarici ölk l rin marağına v Az rbaycan milli iqtisadiyyatının inkişafına tam uyğun olaraq, qarşılıqlı investisiya qoyuluşlarının h yata keçirilm si imkanı yaradılır.
C miyy t üzvl rinin artmaqda olan sosial-iqtisadi t l batının öd nilm si mövcud istehsal potensialından tam v s m r li istifad edilm sini bir v zif kimi qarşıya qoyur. Bu baxımdan xarici investisiya qoyuluşlarının rolu v h miyy ti son d r c yüks lmiş olur. Ölk d makroiqtisadi göst ricil rin yüks ldilm si milli daxili m hsulun strukturunda aparıcı sah l rin, xüsusil , strateji sah l rin rol v h miyy tinin getdikc artırılmasını t l b edir. Bu c h td n, respublikaya xarici investisiya qoyuluşlarının artırılması v onun dövl t t r find n t nziml nm si, iqtisadiyyatın inkişafında lazımi proporsiyaların t min edilm si böyük elmi v praktiki h miyy t k sb edir.
Bütün b unlarla yanaşı dövl t investisiya f aliyy tinin t nziml nm sind müxt lif metodlardan (iqtisadi mexanizml rd n) daha f al istifad etm lidir. Bu mexanizml r
sas n aşağıdakıları aid etm k olar:
vergitutma subyektl rinin v obyektl rinin, vergi d r c l rinin v güz ştl rinin f rql ndirildiyi vergi sisteminin t tbiqi;
kredit v amortizasiya siyas tinin h yata keçirilm si, o cüml d n sas fondların sür tli amortizasiyası yolu il . Amortizasiya üzr güz ştl r, ayrı-ayrı iqtisadi sah l r, sas fondların v avadanlığın müxt lif növl ri v elementl ri üçün d yişk n v f rqli mü yy n edil bil r.
ayrı-ayrı region, sah v istehsalatların inkişafı üçün subvensiya, subsidiya büdc borclarının verilm si;
dövl t norma v standartlarının mü yy nl şdirilm si; antiinhisar t dbirl rin görülm si;
mülkiyy tin dövl tsizl şdirilm si v öz ll şdirilm si;
torpaqdan, sudan v başqa t bii ehtiyatlardan istifad ş rtl rinin mü yy nl şdirilm si; qiym tqoyma siyas tinin h yata keçirilm si;
investisiya layih l rinin ekspertizasının keçirilm si; başqa t dbirl r.
H mçinin, investisiya f aliyy tinin dövl t t nziml nm sin dövl t investisiyasının idar olunması, habel investisiya f aliyy ti ş rtl rinin t nziml nm si v bu ş rtl r investisiya f aliyy tinin bütün subyektl ri t r find n m l edilm sin n zar t daxildir.
Dövl t investisiyasının idar olunması respublika v yerli hakimiyy t v idar etm orqanları t r find n h yata keçirilir v büdc , büdc d nk nar v saitin v h min orqanlar t r find n c lb edil n başqa v saitin planlaşdırılmasından, investisiyanın ş rtl rinin mü yy nl şdirilm sind n v bunlarla bağlı dig r m s l l rin h llind n ibar tdir.
Dostları ilə paylaş: |