Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
LUT (as) - Qur’onda nomi zikr etilgan payg‘ambarlardan biri. Harron sh. 
(Mesopotamiya) da tavallud topib, Ibrohim (as) bilan birga Falastinga borgan. Sadum, 
Amura va uning atroflaridagi yerlarda chorvachilik bilan shugullangan. Payg‘ambarlik 
darajasiga yetishgach, odamlarga pand-nasihat qilgan, Allohning birligiga imon 
keltirishga chaqirgan. Biroq, axloqi buzuq Sadum aholisi bachchavozlik odatini tark 
etmay, L.(as)ning o‘zini bu yurtdan haydab chiqarmoqchi bo‘ladi. Farishtalar unga oilasi 
va imonli kishilar bilan birga (xotinidan tashqari, chunki xotini Allohning qahriga 
uchragan edi) shahardan chiqib ketishni buyurganligi rivoyat qilinadi. Qur’onning "Hijr" 
surasi, 61-65-oyatlari va 74-oyatida bayon qilingan. L. (as) ma’lum masofaga yetib 
olgach, shahar ostin-ustun qilib yuborilgani, qavm ustiga sopol tosh yog‘dirshtgani 
bayon etilgan. Hozir bu dinsiz qavm yashagan shahar o‘rnida dengiz mavjud bo‘lib, u 
"O’lik dengaz" va "Lut oroli" deb nomlanadi. 
 
LUTFULLOH, Chustiy bin Fathulloh (taxm. 1485, Fargona vodiysi, Axsikent mavzesi -
taxm. 1571) - natsshbandiylsh tariqatining mashhur namoyandasi. Axsikentdagi 
madrasada tahsil oladi. Ilmini takomillashtirish maqsadida Samarqandga keladi. Ba’zi 
manbalarda Xoja Ahrorning xalifasi Muhammad Qozi huzurida 6 yil tarbiyalangani va 
sulukni o‘taganliga aytiladi. L.ga Mahdumi A’zamning istagi bilan "Farg‘ona va 
Toshkentdagi barcha naqshbandiylik birodarlari" ishonib topshirilgan. L. bir necha marta 
yashash joyini o‘zgartirgan. O’zining aytishicha, "qishloq ahlining fitnasi oqibatida" 
ko‘chishga majbur bo‘lgan. Oxiri Chustga kelib, muqim bo‘lib qoladi. Bu yerda 
dehqonchilik bilan tirikchilik o‘tkazadi. U shayboniylar orasida nufuz orttirishga muvaffaq 
bo‘ladi. Shu bois o‘sha davrda davlatdagi ko‘pgana ichki nizolarni bartaraf etishga, 
saroydagi ayrim bek va amirlarning g‘ayriqonuniy xatti-harakatlarini cheklab qo‘yishga 
erishdi. Movarounnahrda kubroviylik tariqati yoyilgan bo‘lib, L. uning vakillarini ko‘p 
marta rofiziylik (islom yo‘lidan chetga chiqish)da aybladi. L.ning izdoshlari ko‘p edi. Ular 
Toshkent, Farg‘onadan tashqari Hisor hamda Movarounnahrning boshqa chekka 
viloyatlarida 20-a.ning boshlariga qadar faoliyat ko‘rsatgan. L.ning ijodiy merosi haqida 
ma’lumotlar kam. Manoqiblarda uning o‘z o‘quvchilariga tanbih tarzida yozilgan 2 ta 
kichik risolasi tilga olinadi. L.ning qabri qaerdaligi aniq emas. Ba’zi manbalarda u 
Chustga (bu yerda uning maqbarasi bor), boshqa manbalarda Hisorga dafn etilgan 
deyiladi.