www.ziyouz.com кутубхонаси
98
qilmog‘iga sabab bo‘lg‘ay.
Ikkinchi odob - odina kuni erta birla g‘usl qilmoqqa mashg‘ul bo‘lg‘ay. Hazrati rasul
alayhissalom jum’ani ta’kid birla farmon qilibdurlar, to ulamolardan bir guruhi jum’a
quni farz bo‘lg‘ay deb. Madina xalqi agar kishiga qattig‘ dag‘al so‘zlamakni lozim
tutsalar. «Jum’a kuni g‘usl qilmagan kishidin yomonroqsen», der edilar. Va kishi jum’a
kuni junub bo‘lsa, jum’a g‘usli niyatida badanig‘a bir qator suv quyg‘ay. Agar g‘usli
junubat va g‘usli jum’a niyatini bir qilsa kifoyatdur, g‘usli jum’aning fazilati ham hosil
bo‘lg‘usidir.
Uchinchi odob - orasta va pokizalik birla masjidga kelgay. Mo‘y va tirnog‘ini olg‘ay. Va
mo‘ylabini tuzatg‘ay va orastalik bilan oq egin kiygay. Rasuli akram s.a.v. oqeginni toza
tutardilar. Namoz va masjidning ta’zimi niyatida o‘zini xushbo‘y qilg‘ay.
To‘rtinchi odob - masjidi jome’ga ertaroq kirgayki, buning fazilati bisyor ulug‘dir.
Sahoba va tobe’inlar subh mahalida chirog‘ birla masjidga kelur erdilar. Ko‘rdilarki, uch
kishi bulardan ilgari masjidga kirib o‘ltiribdur. Uzlarig‘a xitob qilib aytdilarki, sen
to‘rtinchi darajada bo‘lursen, xoling na kechkusidir? Va aytibdurlar, ba’zi bid’atlarki
islomda paydo bo‘ldi va ushbu sunnatni qo‘ldin yubordilar. Bas, tarso va juhudlar
shanba va yakshanba kuni ertaroq ibodatxonalariga borurlar. Odina (jum’a)
kuni musulmonlarning fazilatlik va ulug‘ qunidur. Masjidi jome’ga ertaroq bormoqni
tark qilmoq durust emas, va rasuli akram s.a.v. aytibdurlar: «Kishi jum’a kuii
vaqtliroq masjidi jome’ga borsa, tuya qurbonlig‘ qilg‘onning savobini topg‘ay.
Agar ikkinchi soatida borsa sigir qurbonlig‘ qilg‘on savobini topg‘ay. Uchinchi soatida
borsa tovug‘ qurbonlig‘ qilg‘on savobini topg‘ay. To‘rtinchi soatida borsa, tovug‘ tuxumini
sadaqa qilg‘on savobini topg‘ay.
Vaqtiki imom xatib xutba o‘qigani chiqsa, farishtalar qurbonlig‘ savobini bitgan
nomalarni olib turib, xutba eshitmakka mashg‘ul bo‘lurlar».
Beshinchi odob - namozga o‘turgan xalqni bosib o‘tmagay. Xabarda kelibdurki,
xalqning gardanini bosib o‘tkuvchilarni qiyomat kuni nido qilurlar va xaloyiq uning
tepasidan bosib o‘tarlar. Hazrati rasuli akram s.a.v. bir kishini ko‘rdilarki, xalqni bosib
o‘tdi. Namozdan forig‘ bo‘lub, aytdilarki, «Nima uchun namoz o‘tamading?» Ul kishi
aytdi: «Xazratlari birla o‘tadim». Rasuli akram s.a.v. aytdilar: «Ko‘rmadimmi, xalqning
gardaniga ayog‘ qo‘ydingkim, xalqning gardaniga ayog‘ qo‘ysa, namoz o‘tamagan
bo‘lur». Agar avvalg‘i saf xoli bo‘lsa, ikkinchi safda o‘tirmoq durust emasdur.
Oltinchi odob - namozda turgan kishining oldidan o‘tmagay. Agar namozga tursa,
ustunlar ro‘baro‘sida turg‘aykim, xalqning o‘tmagiga mone’ bo‘lmag‘ay.
Yettinchi odob -. avvalg‘i safda o‘tirgayki, fazilati ziyodadur. Agar avvalgi safda
abrishim (ipak) kiygan kishi bo‘lsa, va yo xatibning shamshirida oltini bo‘lsa,
ulardan yiroq o‘tirish yaxshirokdur.
Sakkizinchi odob - vaqtiki xatib minbarga chiqsa, sen so‘zlamagin. Va yana bir
kishi so‘zlasa, ani ishorat birla jim bo‘l, so‘zlama, deb ovoz chiqarma.
Rasuli akram s.a.v. aytibdurlar: «Birov xutba o‘qub turganda yana birovni so‘zlamag‘il
va yo xutbaga quloq solg‘il desa, namozi durust ermasdur. Agar xatibdin yiroq o‘tirsa,
xutba eshitmasa ham jim o‘ltirgay. Bu vaqtda masjid tahiyyatidan o‘zga namoz durust
emasdur».
To‘qqizinchi odob - odam namozdan forig‘ bo‘lsa, yetti marotaba surai fotiha
(Alhamdu surasi)ni, «Qul huvallohu ahad»ni, yetti marotaba «Qul a’uzu birabbil falaq»
bilan «Qul a’uzu birobbin-nosi»ni o‘qig‘ay. Xabarda kelibdurki, kishi bu suralarni shu
tariqa o‘qisa, shaytonning sharridin (yomonligidan) va hamma balolardan Haqtaolo
o‘z panohida saqlar. Andin so‘ng bu duoni o‘qig‘ay: «Allohuma yo G’aniyyu yo Mubdiyu,
yo Mu’iydu, yo Rahiymu, yo Vadudu, ag‘niniy bi-jalolika, an haramika va bifazlika