Microsoft Word kimyoi saodat ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
151
turdilar. Hazrati Oysha iyagini onhazrat alayhissalomning muborak bozularig‘a 
(bilak) qo‘yib, nazzora qilur erdilar. Muddatdan keyin Rasul alayhissalom 
so‘radilarki, «Ko‘rib bo‘ldingmu?» 
Hazrat Oysha aytur erdilar: «Hanuz ser bo‘lmadim (ko‘rib to‘ymadim). To uch navbat 
so‘rag‘ondan keyin, qaytib, hujrai muborakka kirdilar. Hazrati Umar roziyallohu anhu ayturlar: 
«Er ulkim, xotini birla hazil va mazoh vaqtida kichik boladek bo‘lg‘ay. Vaqtiki, xoxlasa, 
erligini izhor qilg‘ay». 
Aytibdurlar: «Vaqtiki (erkak) uyga kirsa, shod-xandonliq birla kirgay va uyidan chiqar bo‘lsa, 
xomushluq va dilgirliq birla chiqqay. Borni yo‘q demagay va yo‘qni so‘ramagay». 
To‘rtinchi odob ulki, hazil-mazohni dilozorlik darajasiga yetkurmagay. Va havoyi botilda 
xotinlar royiga yo‘l bermagay. Balki muruvvatga va yo shariatga xilof ish ko‘rsa anga 
siyosat qilgay. Agar indamasa, xotiniga masxara bo‘lg‘on bo‘lur. Hazrati Haq subhonaxu va 
taolo xabar berur:
«Ar-rijolu qavvomuna alan-nisoi». (Niso, 34). 
 Oyatning tafsiri ulki, «Eranlar (erkaklar) xotinlarini shariat yo‘li birla barpo 
tutquvchidurlar va erlar hamisha xotiniga g‘olib bo‘lg‘ay». 
Hazrati Rasul alayhissalom aytibdurlar: «Ta’sa abduzzavjat», ya’ni xor bo‘lsin 
xotiniga qul bo‘lg‘on erlar, aslida xotinlar erlarining qulidur». 
Aytibdurlarki, (erlar) xotinlar birla maslahat qilg‘ay va so‘ng o‘z bilganicha ish 
qilg‘ay. Darhahiqat, xotinlar nafsi ham eranlarning nafsiga o‘xshashdur. Andek 
yengillik qilsanglar o‘z had, e’tidolidan o‘tar bo‘lg‘aykim, ba’zi ishlarig‘a sabr-tahammul 
birla va ba’zi ishlarig‘a siyosat birla iloj qilg‘aysen. Er kishi tabibi hoziqdek bo‘lg‘ay. Har 
ilojni o‘z vaqtidan o‘tkarmagay. Ammo sabr va tahammulni g‘olib qilg‘ay. Xabarda
kelibdurki, «Xotin kishi yon ustixonga o‘xshash - (yon qovurg‘a)dur. 
?:
Vaqtiki, ani 
rostlamoqni xoxdasang, sinar». 
Beshinchi odob ulki, g‘ayrat va hamiyatni e’tidolida tutqay. Ofatga sabab bo‘ladurg‘on 
ishlarni imkon qadar man’ qilg‘ay. Tomga chiqmoq va tashqari chiqmoq va nomaqram 
bila aralashmoq va ravzanadin (tuynuk, teshik, darcha) nazzora qilmoq va munga 
o‘xshash ishlardan ehtiyot qilg‘aykim, aksari ofatlar ko‘zdan paydo bo‘lur va besabab 
gumoni bad qilmoq birla siyosat og‘oz qilmag‘ay va g‘ayratni (yotishni) o‘rtacha tutg‘ay 
va haqiqati ma’lum bo‘lmagan ishning justu-jo‘yida mubolag‘a qilmag‘ay. 
Vaqtiki, hazrati rasuli akram s.a.v. g‘azotdan qaytib kechki payt Madinai 
munavvaraning oldig‘a kelib tushtilar va farmon qildilarki, «Bu kecha kishi uyiga 
kirmag‘ay». Ersa ikki sahoba bu amrga xilof qilib, uylarig‘a kirdilar. Ikkilari uylarida 
xilofi shar’iy ish ko‘rdilar. 
Hazrati Ali roziyallohu anhu aytdilar: «G’ayratni xotinlarga haddidin o‘tkarmagilki, 
ayoling tili uzun bo‘lur». Va asli g‘ayrat uldurki, xotinlarning ko‘zini nomahramni 
ko‘rmagidan man’ qilg‘ay. 
Hazrati rasul alayhissalom Fotima roziyallohu anhog‘a aytdilarki, «Xotinlarga qaysi 
ish behroqdur?» Fotima roziyallohu anho aytdilarki, «Hech er kishi ularni ko‘rmagay». 
Bu so‘z onhazrat s.a.v.ga xush keldi. Fotima roziyallohu anhoni quchoqlarig‘a olib bu 
oyatni o‘qidilar: 
«Zurriyatan ba’zuho min ba’zin» «Ular avlod erdilar ba’zilari ba’zilariga» (Oltinxon 
to‘ra tafsiridan). 
Hazrati Umar r.a. ayturlar: «Xotinlarga eng yaxshi libos bermanglarki, uyidan 
chiqmoqg‘a rog‘ib bo‘lur». Hazrati Rasul alayhissalomning zamonlarida xotinlarga 
yaxshi libos kiymak va masjidga kirib, jamoat birla oxir safda namoz o‘tamakka ijozat 
berur erdilar. Sahobalarning zamonlarida bu ishlarni man’ qildilar. 
Hazrati Oysha r.a. ayturlar: «Agar rasul s.a.v. bu zamonada bo‘lib, xotinlar ahvolini 

---

Kimyoi saodat. Abu Homid G’azzoliy