Microsoft Word kimyoi saodat ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
153
taloqqilmadilar. Ikki kecha Oysha roziyallohu anhoning uylarida yotar edilar. O’zgalarnikida 
bir kecha bo‘lar edilar. 
To‘qqizinchi odob ulki, agar xotini befarmonlik qilib, erining toat va itoatida bo‘lmasa, 
nasihat va yumshog‘lik birla itoatga keltirgay. Agar bu ishlar ham foyda qilmasa, 
yotadigan joyida xotiniga ujosini, ya’ni orqasini qilib yotg‘ay. Agar muning birla 
tanbeh bo‘lmasa, ul kecha xotinidan bo‘lak yotg‘ay. Agar munchalik birla itoat 
qilmasa, urg‘ay va agar namoz o‘tamakda dini islom ishida taqsir qilsa, bir oy va 
balki undan ziyoda g‘azab qilmoq ravodur. 
O’ninchi odob ulki, suhbat va mubosharat qilmoqning bayonida. Bo‘lg‘ayki, 
mubosharat vaqtida yuzini qiblaga qilmagay va suhbatdan ilgari hazil va mazah va bo‘sa 
qilmoq va muonaqa (og‘ushiga olmoq) birla ko‘nglini xush qilg‘ay. Hazrati Rasul 
alayhissalom aytibdurlarki, er kishi xotini uzasiga hayvonlardek yiqilmagay va 
mubosharatdin ilgari elchi yuborgay. So‘radilarki, elchi nimarsadur? Rasuli akram 
s.a.v. aytdilarkim, elchi - bo‘sadur. 
Agar farzand vujudga kelsa shaytondan emin bo‘lur. Duoning ma’nosi ulki: «Ey, 
bor Xudoyo, yiroq qilg‘il bizlarni shaytondin va yiroq qilg‘il shaytonning sharridin, 
bizlarga ato va nasib qilg‘on nimarsadin. 
Inzol vaqtida bu oyatni ko‘nglida andisha qilgay: 
«Va huvallaziy xalaqa minal-moi basharan fajaalahu nasaban va sihran va kona 
robbuka qodiran». (Furqon, 54). 
Mazmuni: «U suvdan - nutfadan insonni yaratib, so‘ng uni nasl-nasab (egasi) va 
quda-anda qilib qo‘ygan zotdir». (Alovuddin M. tarj.). Vaqtiki, inzol bo‘lsa, (erkaklik 
maniysi oqsa) sabr qilg‘ayki, xotini ham inzol lazzatidan bahramand va murodig‘a 
yetmak birla arjumand bo‘lg‘ay. 
Hazrati rasuli akram s.a.v. aytibdurlar: uch ishdurki, erlarga ojizliqdan nishonadur: 
avvalgi ulki, kim bir kishi birla hamsuhbat bo‘lsa, otini so‘ramasligi. Ikkinchi kimdir oni 
yaxshi ishg‘a targ‘ib qilg‘ay, ul qabul qilmag‘ay. Uchinchi-muonaqa va bo‘sa qilmay, 
mubosharatg‘a mashg‘ul bo‘lg‘ay. O’zining hojatini tamom qilib, xotinining hojatini ravo 
bo‘lmasa-da suhbatdan forig‘ bo‘lg‘ayki, bu ojizlikdir. 
Hazrati Ali va Muoviya va Abu Hurayra rizvonallohu taolo alayhimdan rivoyatdurki, 
oyning avvalg‘i kechasi va o‘rtadagi kechasi va oxirgi kechasida mubosharat 
qilmoq makruhdur, bu kechalarda shaytonlar hozir bo‘lurlar. Va (erkak ayoli) hayz 
ko‘rgan holatda suhbat qilmoqdan parhez qilg‘ay. Agar junublikda biron narsa 
yemakni xohlasa, tahorat qilib yegay va junubda uxlamoqni lozim tutsa, tahorat 
qilmoq sunnatdur. G’usl qilmasdan ilgari mo‘y va tirnoqni olmag‘ayki, asari 
janobat boqiy qolmag‘ay. G’usl qilurda ko‘zining chetlariga suv yetkurgay. Agar azl 
qilsa, (bo‘shansa), durust va mazhabda ravodur. 
O’n birinchi odob ulki, farzand vujudg‘a kelganda uning o‘ng qulog‘iga azon va chap 
qulog‘iga takbir aytg‘ay. Xabarda kelibdurki, Xudo azza va jallaga xush keluvchi 
hamma ismlardan eng azizlari bulardir: Abdulloh, Abdurahmon, Abdurahim. Munga 
o‘xshash ismlar va farzand tug‘ilgan vaqtdayoq ot qo‘ymoq sunnatdur. Va aqiqa 
sunnati muakkadadur. Aqiqa deb farzand vujudg‘a kelganda nazr oshi qilib 
berganni ayturlar. Qiz bolag‘a bir qo‘y, o‘g‘ul bolaga ikki qo‘y so‘yib, aqiqa qilg‘ay. 
Agar ikki qo‘y topmasa, bir qo‘y so‘yib ham aqiqa qilmoq ravodur. 
Hazrati Oisha r.a. aytibdurlarki, aqiqaningustuxonini sindirmagay. Farzand vujudga 
kelg‘onda totlig‘ nimarsa bilan bolaning tomog‘iga yetkurmak sunnatdur. Yettinchi 
kuni sochini oldirib, sochi vaznida oltin yo kumush sadaqa qilg‘ay. 
Qiz farzand ko‘rsa aslo ma’lul (g‘amgin) bo‘lmag‘ay va o‘g‘il farzand ko‘rgan bo‘lsa 
ziyoda shod bo‘lmag‘aykim, xayr (yaxshilik) qaysi birida ekanini kishi bilmas. Ammo 

---

Kimyoi saodat. Abu Homid G’azzoliy