Microsoft Word Materiallar Full

SİMSİZ ŞƏBƏKƏLƏR ÜÇÜN HAZIRLANMIŞ MÖVCUD                                                   

TCP PROTOKOLLARININ ANALİZİ 

 

Əhəd MƏMMƏDOV, Babək ABBASOV 

Qafqaz Universiteti 

[e-mail], [e-mail] 

AZƏRBAYCAN 

 

TCP protokolu əsasən etibarlı sayılan naqilli şəbəkələr üçün hazırlanmışdır. Etibarlı sayılmasının səbəbi isə naqilli 

şəbəkələrdə kəsintinin çox nadir hallarda baş verməsidir. Əlaqə kəsildikdə, problemin əsasən tıxanma nəticəsində yarandığı 

güman edilir. Bu səbəbdən Simsiz Şəbəkələrdə hər yaranan kəsinti zamanı, TCP protokolu səbəbi tıxanmada görür. Nəticə 

etibarilə daima tıxanma nəzarəti tədbirləri (congestion control measures) cəlb edilir. Əslində isə simsiz şəbəkələrdə kəsinti 

əsasən link xətalarından, müxtəlif maneələrdən və mobil hostun hərəkətlilik səbəbindən yaranır. Məhz bu səbəbdən bu cür 

mühitlər üçün TCP performansının təkmilləşdirilməsi istiqamətində bir çox təkliflər hazırlanmışdır. Bu təkliflərdə simsiz 

şəbəkələrdəki itkinin bərpası TCP-dən kənarda həll edilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Bunun üçün itən məlumatın təkrar 

göndərilməsi lokal olaraq baza stansiyalarında (wireless access point-larda) həyata keçirilir. 

Bilindiyi kimi simsiz şəbəkələrdə yaranan xətaların sayı naqilli şəbəkə mühitlərindəki saydan qat-qat çoxdur. Naqilli 

şəbəkələrdə ümumiyyətlə  xətalar kabelin fiziki zədələnməsindən və ya xətdəki tıxanıqlıqdan yaranırsa da, simsiz 

şəbəkələrdə bu səbəblər aşağıdakılardan biri ola bilər: 



  simsiz şəbəkənin toqquşma  nəticəsində yaranan kanal xətaları 



  simsiz ötürmələrin potensial israfı 



  hand-off səbəbilə yaranan kəsintili gecikmələr 



  əlaqənin kəsilməsi 



  yüksək BER (Bit Error Rate / Bit Xəta Nisbəti) 



  hostun hərəkətliliyi 



  topologiya fərqliliyi 

və s. 

Simsiz  şəbəkələr üçün TCP performansının təkmilləşdirilməsi istiqamətində hazırlanmış  təkliflər  əsasən iki 

kateqoriyaya bölünür: transport səviyyəsində  işləyən (mis. Mobile TCP (MTCP), Indirect TCP və s.), digəri link 

səviyyəsində çalışan (mis. Snoop Protocol, Wireless TCP (WTCP) və s.) alqoritmlər. Fərqli səviyyələrdə aparılan 

eksperimentlər nəticəsində müxtəlif hallar üçün çeşidli protokollar hazırlanmışdır. Bəzi parametlər üzərində  dəyişikliklər 

edilərək mühitə uyğun protokol seçilə bilər. 

Simsiz  şəbəkələrdə  məlumat itkisi əsasən Səyyar Host (MH - Mobile Host) ilə Baza Stansiyası (BS - Base Station) 

arasında yaranır. Belə olduqda itkinin bərpası əsasən baza stansiyalarında həyata keçirilir. Bunun üçün baza stansiyasından 

səyyar hosta göndətilən hər məlumatın nüsxəsi buffer-də saxlanılır. Səyyar hostdan ACK alınmadığı  təqdirdə göndərən 

tərəfə bu barədə  məlumat verilmir, birbaşa buffer-dən yenidən göndərilir. Bu yolla həm itkilər daha qısa zaman ərzində 

bərpa edilmiş olur, həm də göndərən tərəf gərəksiz yerə məşğul edilməmiş olur. 

---