Microsoft Word Materiallar Full

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

186 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

ciddi fərqlərə rast gəlmərik. Buradan belə bir qənaətə  gələ bilərik ki, köşə dili ilə “Mollanəsrəddin Nəsrəddin” satirik 

jurnalının dili arasında zamandan irəli gələn fərqləri nəzərə almasaq, detallı  fərqlərə rast gəlmirik. Deməli, köşə dili öz 

istiqamətini “Molla Nəsrəddin”  ənənəsi istiqamətində inkişaf etdirmişdir. Mətbuatımıza yeni gələn köşə yazılarını bu 

baxımdan dil və üslub cəhətdən yeni hesab etməməliyik. Onda sual oluna bilər. Məzmun və istiqamətcə eyni olan yazıya 

hansı səbəbdən köşə adı veririk? Köşə yazılarının mətbuatımızda əsas əlamətdar fərqi onun mətbuat səhifələrində tutduğu 

yerdir, yəni sütunlar arasında verilən bu yazı yalnız formaca fərqlənir. Hər müəllif yazılarına köşə deyə bilərikmi? Köşə 

yazılarının hazırkı  mətbuat səhifələrində digər janrlardan fərqi  əsasən onun spesifik dil xüsusiyyətinə malik olmasıdır. 

Burada köşə yazarının şəxsiyyəti də mühüm rol oynayır, özünün keçdiyi həyat yolunu, təcrübəsini oxucuları üçün faydalı 

hesab edən müəllif məsləhətvermə, söhbət xarakterli dillə köşəsini yazır.  

Ümumilikdə, mətbuat dili dialekt sözlərindən istifadə etsə də, köşələrin dilində dialekt sözlərindən, xalq dilindən daha 

çox istifadə edilir. Köşə yazılarının dilində  ədəbi dillə dialektlərin qovuşması  nəticəsində yarımdialekt tərkibli bir dil 

yaranır. Köşə dilində alınmaların işlənmə prinsipləri də  fərqlidir. Belə ki, köşə yazılarının dilində  vətəndaşlıq qazanmış 

alınmalarla yanaşı vətəndaşlıq qazanmamış alınmalardan da digər janrlardan daha çox istifadə edilir. Geniş oxucu kütləsinə 

malik köşə yazıları dialektlərdən, alınmalardan, saya danışıq leksikasından istifadə baxımından dilimiz üçün, sanki, 

laboratoriya rolunu oynayır. Sınaqdan çıxmış sözlər yaddaşlara həkk olur və ümumişlək sözlərə çevrilir, dilin fəal lüğət 

fonduna daxil olur. Bu baxımdan köşə yazıları, ümumilikdə yeni media janrları  ədəbi dilimizi zənginləşdirir. Deməli, 

mətbuatımızda satirik dildən qaynaqlanan müstəqil “köşə dili” publisistik üslubun mikroüslubu kimi yaranmışdır. Bu 

üslubun gələcəkdə dil və üslub xüsusiyyətlərini ətraflı aydınlaşdırmağa və tədqiq etməyə böyük ehtiyac var. Ümumilikdə, 

yeni media janrları, vətəndaş jurnalistikasının dili dilimizdə xüsusi üslubi lay təşkil edir ki, bu da ədəbi dilin funksional 

üslublarını bir daha nəzərdən keçirməyə  və yenidən hazırkı dövrümüz üçün qruplaşdırmağa ehtiyac yaranır. Üslubların, 

janrların və mikroüslubların bir-birinə  nəzərən sərhədinin müəyyənləşdirilməsi gələcək tədqiqatların istiqamətini 

müəyyənləşdirməyə və səmərəliliyini artırmağa kömək edər.