|
II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
371
Qafqaz University
18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan
Amerikanizm kimi xarakterizə edilən digər ixtionim komponentli frazeoloji vahid etnokultural şərtləndirməyə malikdir
və onun tarixi kökləri ABŞ ərazisindən kənara gedib çıxır. Söhbət “çətin situasiya, qəliz vəziyyət” anlamını verən a
fine/pretty kettle of fish ifadəsindən gedir (That's a fine kettle of fish - the car won't start and I have to leave in five
minutes. “Vəziyyət qəlizdir: maşın işə düşmür, mən isə beş dəqiqqəyə yola düşməliyəm” ). İlk istifadəsi XVIII əsrə aid olan
və şotlandların təbiət qoynundakı istirahət adətlərindən qaynaqlanan bu ifadənin etimoloji izahı “balıq qazanı” mənasını
bildirir. Zamanla kettle sözünün “çaydan” Aogizmi şotlandların balıq piknikindən sonra səs-küylü istirahət adətinin
neqativ səciyyələndirməsindən törəməsi şübhə doğurmur Ежи Лисовский. English day: a kettle of fish )
İngilis dilinin ABŞ variantında yer alan ixtionim komponentli digər maraqlı ifadə XX əsərin 90-cı illərində televiziya
tənqidçiləri tərəfindən ədəbi dilin dövriyyəsinə salınmış Jumping the shark və ya to jump the shark ifadəsidir. Daha öncəki
frazeoloji vahiddən fərqli olaraq, to jump the shark ifadəsi ABŞ ərazisində meydana gəlib formalaşmışdır. Con Heyn
tərəfindən istifadə edilməyə başlayan bu frazeologizm məşhur ABŞ TV serialı “Xoşbəxt günlər”in qəhrəmanının akula
üzərindən atlayışına allyuziya (latın dilində:allusio “eyham, işarə” deməkdir ) kimi meydana çıxmışdır. TV tənqidçiləri
arasında qazandırğı məna yükü isə hər hansı bir TV serialın, verlişin öz məşhurluğunun pik nöqtəsindən atlayışı və TV
auditoriya itirməyə doğru zəifləməsini xarakterizə edir. Məsələn: Lara Croft doesn't jump the shark – she's much too
refined for such blatant pandering – but she does manage to take it for a ride. Washington Post, July 25, 2003. Nümunədən
də göründüyü kimi, burada kinotənqidçinin Lara Kroft haqqında sikvellərə münasibəti öz əksini tapmışdır və həmin
filmlərin hələ də öz auditoriyasını itirmədiyi bildirilmişdir.
Dostları ilə paylaş: | 
