Microsoft Word Materiallar Full

ARASINDA KOMMUNİKATİV MÜNASİBƏTLƏR 

 

Mehriban MƏCİDOVA 

[e-mail] 

 

Azərbaycan Respublikası müstəqilliyini qazandığı gündən etibarən bütün sahələrdə islahatlara başlamışdır. Bir çox 

sahələrdə olduğu kimi, təhsil sistemində də böyük islahatlar aparılır. Aparılan islahatların vacib təekib hissəsindən biri də 

valideynlərin və ümumiyyətlə məktəb ətrafında formalaşmış ictimaiyyətin məktəb həyatında rolunu artırmaq və uşaqların 

təhsil-tərbiyə prosesində iştirak etməyə cəlb etmək və inkişaf etdirməkdi. Valideynlərin və ictimaiyyətin cəlb edilməsi ilə, 

ilk növbədə  şagirdin aldığı  təhsilin səviyyəsini artırmaq, məktəbin bir çox problemlərini yerli əhalinin köməyi ilə  həll 

edilməsi və ümumiyyətlə demokratik cəmiyyət quruculuğu naminə ictimaiyyətin fəallaşmasına nail olmaq mümkündür. 

Pedaqoji  əmək ictimai fəaliyyətin xüsusi sahəsidir. Burada bilik, bacarıq, peşəkarlıqla yanaşı etik normalara riayət 

edilməsi nəticəsində formalaşan müəllim nüfuzunun da böyük rolu vardır. Çünki başqa mütəxəssislərdən fərqli olaraq 

müəllim canlı, şüurlu, faktlara və hadisələrə öz fərdi münasibəti olan insanlarla işləyir. Müəllim şagirdlər, öz həmkarları və 

valideynlər arasında yüksək nüfuza malik olduqda onun pedaqoji fəaliyyətinin uğurlu olduğunu söyləmək olar. Müəllimin 

nüfuzu onun mənəvi statusudur. Nüfuz insanın ictimai proseslərin gedişi təcrübəsində əldə etdiyi mənəvi ləyaqətə söykənən 

digərlərinə təsir etmək qüvvəsidir. Pedaqoji nüfuz müəllimin mənəvi-etik və psixoloji-pedaqoji hazırlığından çox asılıdır. 

Müasir dövrdə  təhsildə  tətbiq olunan yeni yanaşmalar, yeni texnologiyalar sistemi valideynlər tərəfindən elədə xoş 

qarşılanmır. Onlar təsildə həyata keçirilən islahatlar haqqında kifayət qədər məlumatlı olmadığından müasir dərsin təşkili 

məsələlərinə müxtəlif münasibətlər nümayiş etdirirlər. Buna görə  də valideynlərlə  iş müəllimin fəaliyyətində xüsusi yer 

tutmalıdır.Müəllim hər bir valideyinə  fərdi yanaşmalı, onun yaşını, təhsil səviyyəsini, cəmiyyətdəki mövqeyini nəzərə 

almalıdır.  

Təlim prosesinin keyfiyyətli alınması valideynlərdən də çox asılıdır.  Şagird məktəbdə müəllimlə ünsiyyətdə olur, 

keyfiyyətli dərs öyrənir. Valideyn uşaqla elə ünsiyyət qurmalıdır ki, bu təlimə müsbət təsir göstərsin. Valideyn nə qədər çox 

məktəblə, müəllimlə  əlaqə saxlayarsa, bu, təlimin keyfiyyətinə müsbət təsir göstərər. Müəllimlər də valideynlərlə üç 

formada- fərdi, qrup və kütləvi iş aparmalıdırlar. Ən geniş yayılmış forma isə kütləvi işlərdir. Buraya valideyn iclasları, açıq 

qapı günləri daxildir. Dərs zamanıda  şagirdlərin fəal, cəld, zirək olmasında müəllimin rolu nə  qədər böyükdürsə, 

valideynlərin rolu da heç də az deyil. Valideynlərin pedaqoji mühitdə tez-tez iştirakı vəziyyəti asanlaşdırır. Dərs prosesində 

övladlarının necə əməkdaşlıq etdiyini, iş bölgüsü apardığını, liderliyə can atmalarını, müstəqil fikir yürütmə bacarığını, yeni 

təlim texnologiyalarından bacarıqla istifadə etdiklərini görür və nəticədə təhsildə olan yenilikləri dəyərləndirir.  

Müəllim valideynlərlə görüş  təşkil psixoloqların, təlimdə daha uğurlu nəticələr  əldə etmiş  şagirdlərin valideynlərinə 

versə, valideynlər arasında təcrübə mübadiləsinə zəmin yaratmış olar. Bu isə valideynlərin birbirindən bəhrələnməsinə şərait 

yaradır. Valideynlərlə görüş zamanı sadəcə problemləri deyil, ən gözəl xəbərləri də çatdırmaq lazımdır. Çünki valideynlər 

digərlərinin yanında onun övladının bütün problemlərinin ittiham kimi söylənəcəyindən və bunun səbəbini valideyn 

diqqətsizliyində görüləcəyini bilərək bu cür görüşlərdən yayınmağa çalışar. Buna görə də hər bir şagirdin fərdi olaraq nəyə 

qadir olduğu haqqında məlumat verilməlidir. Belə olduqda müəllimlərlə, məktəblə  sıx  əlaqə saxlamağa can atarlar. 

Valideyn və müəllimlərin sıx  əməkdaşlığı vasitəsilə  şagirdlərin təlim-tərbiyəsinin faydalılığını artırmaq, onların təhsilə 

marağını stimullaşdırmaq əhəmiyyət kəsb edir. Dərs prosesində iki tərəf olur. Öyrədən və öyrənən. Burada müəllim həm 

öyrədən, həmdə öyrənən olur. Məktəblə  əlaqə saxlamaqla valideyn özü də öyrədənə  və öyrənənə çevrilə bilər.  Əgər 

valideyn şagirdlə əlaqə yaradarkən onunla səmimi və yaradıcı mövqe tutarsa bu iş keyfiyyətli olar. 

---