BANAX FƏZALARINDA YARIMSÜRÜŞMƏ VƏ GERIYƏ SÜRÜŞMƏ
OPERATORLARI HAQQINDA
Səbinə SƏMƏDOVA, Aydın ŞAHBAZOV
Qafqaz Universiteti
sebinesamedova@gmail.com
Bazislərdən asılı olmayaraq ümumi Banax fəzalarında, separabel Hilbert fəzalarında bazislər vasitəsilə klassik mənada
təyin olunan sürüşmə operatorlarının atribut xassələrini özündə saxlayan daha ümumi sürüşmə operatorunun tərifini ilk dəfə
R. Krounover (R. Crownover) [1] –də vermişdir ( eləcə də bax [3]). J. R. Holub [2] –də Banax fəzaları nə vaxt izometrik
sürüşmə operatoruna (yəni Krounover mənada sürüşmənin tərifinin birinci şərtində inyektivlik əvəzinə izometriklik tələb
olunsun) malik ola bilər məsələsini tam olmasa da araşdırmış və o göstərmişdir ki, əgər K Hausdorf kompakt fəzası ancaq
sonlu sayda komponentə malikdirsə, onda
)
(K
C
fəzasında izometrik sürüşmə ola bilməz (xüsusi halda göstərilib ki,
b
a
C ,
fəzası izometrik sürüşmə operatoruna malik deyildir). Bizim bu işdə Holubun sürüşmə operatorunun tərifindəki
obrazın ko-ölçüsünün sonlu olması ilə bağlı ikinci şərtsiz operatorlara baxılır (bunlar yarımsürüşmə operatorlar adlanır) və
ümumi halda hansı Banax fəzalarında belə operatorların mövcud olması araşdırılır. Xüsusi hal kimi göstərilir ki,
b
a
C ,
fəzasında yarımsürüşmə operatoru (Holub mənada) vardır. Ortonormal bazisə malik H Hilbert fəzasında təyin edilmiş T
1
n
y
| 
