Microsoft Word mulki huquq doc

(verilməsi) deyilir (MM-in 194-202-ci maddələri). Məsələn, yuxarıda çəkdiyimiz misalda sifarişçi podrat öhdə-

lik münasibətindən irəli gələn bağ evini tələb etmək hüququnu öz qonşusuna gözəşt etdi, yəni verdi. Başqa bir 

misalda sahibkar kənd sakininə borc pul verir və onlar arasında borc öhdəlik hüquq münasibəti yaranır. Sahib-

kar bu münasibətdən irəli gələn borcu tələb etmək hüququnu öz qardaşına bağışlama qaydasında gözəşt edir. 

Göründüyü kimi, bu münasibətdə sahibkarın (hüquqi sələfin, kreditorun) yerini onun qardaşı (hüquqi varis) tu-

tur.  

Ə

gər öhdəlik hüquq münasibətində borclu şəxs əvəz olunarsa, buna borcun köçürülməsi deyilir. Məsələn, 

yuxarıda misal kimi zəkdiyimiz borc hüquq münasibətində sahibkar yox, borclu şəxs, yəni kənd sakini fermer 

təsərrüfat başçısı ilə dəyişdirilir. Bu zaman hüquq münasibətində kənd sakininin (hüquqi sələfin) yerini fermer 

təsərrüfatı başçısı (hüquqi varis) tutur. Onun sahibkara borcu qaytarmaq və ödəmək vəzifəsi hüquqi varisə ke-

çir. Göründüyü kimi, belə halda hüquq yox, vəzifə bir şəxsdən digərinə keçir.  

Hüquqi varis bir yox, bir neçə mülki hüquq münasibətində də öz hüquqi sələfini əvəz edə bilər. Məsələn, və-

təndaş üç mülki hüquq münasibəti — kirayə hüquq münasibəti özrə istifadə hüququnu, borc hüquq münasibəti 

özrə borcu tələb etmək hüququnu, bank əmanəti hüquq münasibəti özrə əmanətin faizini almaq hüququnu başqa 

şə

xsə verir.  

Elə hüquqlar da vardır ki, bu hüquqları xüsusi (sinqulyar) hüquqi varislik qaydasında vermək olmaz. Söhbət 

öhdəlik hüquq münasibətinin tərəflərindən biri olan səlahiyyətli şəxsin (kreditorun) şəxsiyyəti ilə qırılmaz bağlı 

olan tələb hüquqlarından gedir. Məsələn, şəxs öz portretinin hazırlanmasını rəssama sifariş edir. Onlar arasında 

mülki hüquq münasibəti əmələ gəlir. Aydın bir həqiqətdir ki, həmin şəxs göstərilən münasibət özrə hüququnu 

başqa şəxslərə gözəşt edə bilməz. Bundan əlavə, alimentlər haqqında və həyata və ya saülamlıüa vurulan zərə-

rin  əvəzinin  ödənilməsi  haqqında  tələblərin  gözəşt  edilməsinə  yol  verilmir  (MM-in  194-cü  maddəsinin  3-cü 

bəndi).