Microsoft Word Норматова Шоира darslik 11. 02 2015. doc

 uchun 
ko‘makchisini keltirish 
yordamida: 
Fe’l+ -sh/-ish + uchun 
O‘zbek tilini o‘rganish uchun lug‘at sotib oldim. 
3.
 
Buyruq maylidagi fe’ldan keyin
 deb 
so‘zini keltirish yo‘li bilan: 
 
Fe’l + -ay,-gin,-sin, –aylik, -ing, -sinlar deb 
ko‘ray deb
ko‘raylik deb 
ko‘rgin deb
ko‘ring deb 
ko‘rsin deb
ko‘rsinlar deb 
Gazeta olay deb ko‘chaga chiqdim. U tinch uxlasin deb biz sekin 
gaplashdik. 
4.
 
“Istayman”, “xohlayman” 
so‘zlari yordamida:
 
Sport bilan shug‘ullanishni xohlayman. Mustaqil yashashni istayman. 
Bu shaklda istash ma’nosi kuchliroq bo‘ladi. 
 

 
Grammatik mavzu bo‘yicha mashqlar 
 
4-mashq.
 
Nuqtalar o‘rniga kerakli qo‘shimchalarni qo‘ying: -y,-ay,-
aylik,-gin,-ing, -sin + deb. 
1. Sizni bezovta qilma……., tunda telefon qilmadim. 2. Sen ham ko‘r... , 
yangi rasmlarni olib keldim. 3. O‘zbek tilini yaxshiroq o‘rgan…ataylab uzoq 
Koreyadan O‘zbekistonga keldik. 4. . U sayohatga ketayotganida onasi havo 

---

54
sovuq bo‘lsa kiy.... deb issiq kiyim berdi. 5. Hech kim xalaqit berma... deb, 
eshikni ichidan qulflab oldim. 6. Siz yeb ko‘r...., bog‘imdagi mevalardan 
olib keldim. 7. Havo sovuq. Shamollama..... deb, derazani yopib qo‘ydim. 8. 
Vaqtni bekorga sarflama... deb, chet tilini o‘rgana boshladim.
5-mashq. 
Nuqtalar o‘rniga kerakli fe’llarni kelasi zamon shaklida 
qo‘ying
. 
1. Bugun kechqurun konsertga …, sen ham biz bilan borasanmi? 2. 
Balki, men kelasi yili Amerikaga o‘qishga…3. Tushlikda qayerda …, men 
ham sen bilan o‘sha yerga boraman. 4. Mening sizga taklifim bor: siz bilan 
birga bu loyiha ustida … 5. Vaqt juda kech bo‘ldi. Balki mening uyimda …? 
6. Men direktor bilan… U qachon keladi? 7.Havo bulut. Balki yomg‘ir… 
Mening soyabonim yo‘q. Tezroq uyga ketish kerak. 8.Yaxshiroq ish…, hozir 
menga ko‘p pul kerak. 9. Bizning universitetda dars soat 9.00da ... 10. Ertaga 
menejment fanidan seminar…, shuning uchun kechqurun kinoga…