NURALI QOBUL (1950)
Iste’dodli va iqtidorli adiblardan biri Nurali Qobuldir (Nurali Qobulovich Xolbo‘tayev). Nurali
Qobul 1950 yilda Jizzax viloyatining Baxmal tumanidagi O’smat qishlogida tavallud topgan.
1974 yilga kelib Ulug‘bek nomidagi Fargona Davlat pedagogika oliy bilimgohining tarix bo‘limini
bitirgan. Shundan so‘ng tuman, viloyat komsomol va partiya rahbarlik ishlarida ishlagan. 70-
yillardan boshlab jurialist sifatida tuman, viloyat ro‘znomalarida, aniqrog‘i «G’alaba bayrog‘i»,
«Jizzax haqiqati» ro‘znomalarida turli lavozimlarda faoliyat ko‘rsatgan. So‘ngra Toshkentga
kelib, «Sovet O’zbekistoni san’ati» (1977) oynomasida muharrir o‘rinbosari, keyinroq bosh
muharrir bo‘lib ishlagan. Hozirgi kunda u «Cho‘lpon» nashriyotining rahbaridir.
Nurali Qobulning adib sifatidagi ijodi, asosan uning Toshkent davriga to‘g‘ri keladi. Avval hikoya,
qissalar yozib, ro‘znoma va oynomalarda ko‘rina botlaydi. Uning qissa va hikoyalardan iborat
«Oyqor» (1978), «Salom, tog‘lar» (1979) kabi to‘plamlari ketma-ket paydo bo‘ladi. Har ikki
to‘plam ham kitobxon va adabiy tanqid tomonidan qizg‘in bahsga sabab bo‘ladi. Unda urush
davri fojealari, urf-odat va oilaviy kelishmovchiliklar, yoshlar taqdiri va sevgisi haqidagi falsafiy
mushohadalar o‘quvchi qalbini to‘lqinlantirgan edi. Eng muhimi, undagi adolatparvarlik sari
intilish, sof sevgiga adoqat, kattalarga hurmat, asar qahramonlariga nisbatan iliqlik uyg‘ota
olishidir. Shundan so‘ng yozuvchining yana o‘ndan ortiq she’riy, nasriy asarlari chop etildi.
Jumladan, «Tubsiz osmon» (1981), «Yashash uchun kehikma» (1983) kabi qissalarida yoshlar
taqdiri, kelajagi yo‘lidagi kurashi, orzu-intilishlari yana bahslarga yetaklaydi. Adibning «Kaptarlar
qaytmas-kuya» (1983) hikoya va qissalar to‘plami, «Unutilgan sohillar» (1988) kabi romanlarida
endi faqat adibning mavzu doirasigina kengayib qolmay, hayot, odamlar haqidagi falsafiy
qarashlarining tobora real, chuqur ko‘rinishga kirayotganligidan ham shahodat beradi.
Shuningdek, bolalar uchun yozilgan «Odam, Oyqor tog‘ va daydi shamol» (1980) she’riy ertagi
yaratildi. Adib publitsist va tarjimon sifatida ham barakali ijod bilan band. Uning «Bug‘doy
pishig’iga yetmaganlar» (roman va qissalar, 1992) yoki «Vatandan o‘zga yaxshi yor bo‘lmas»
(1992) kabi publitsistik maqolalar to‘plamlari ham alohida e’tiborni tortadi.
Nurali Qobul M.Gorkiy va B.Polevoy nomidagi Ittifoq, adabiy mukofotlarining sovrindoridir. Uning
ko‘plab asarlari rus va qardosh, xorijiy tillarga tarjima qilingan.
Dostları ilə paylaş: