Microsoft Word Qasimov-ias docx

2.3.5.  Telnet – uzaq məsafədən idarəetmə və 
sistemə daxilolma 
Telnet (ingiliscə Terminal NETwork sözlərindəndir) – şə-
bəkə vasitəsilə  mətn tipli interfeysin reallaşdırılması üçün 
nəzərdə tutulmuş şəbəkə protokoludur. 1983-cü ildə reallaş-
dırılmışdır. Telnetin təyinatı kifayət qədər ümumi, iki istiqa-
mətli, bayt-yönümlü səkkizbitlik rabitə vasitəsinin təqdim 
edilməsi ilə bağlıdır. Onun əsas funksiyası terminal qur-
ğularına (“terminal-terminal” rabitəsi) və terminal proses-
lərinə (paylanmış hesablama rabitəsi) bir-biri ilə qarşılıqlı 
işləmək imkanı yaratmaqdan ibarətdir.  
Telnet xidməti telnet protokolu əsasında qurulan və 
uzaq məsafədən kompüterlə qarşılıqlı əlaqəni təmin edən 
xidmətdir. Telnet vasitəsilə əlaqə yaratdıqdan sonra istifa-
dəçi uzaq məsafədə olan kompüterlə öz kompüteri kimi 
işləyir.  İstifadəçinin  kompüteri telnet vasitəsilə qoşulan 
kompüterin terminalına çevrilir. İstifadəçi həmin kompü-
terdə qurulmuş informasiya təhlükəsizliyi siyasətinə uy-
ğun olaraq icazə verilən bütün ehtiyatlara giriş əldə edir.  
İnternet  şəbəkəsində WWW, FTP, e-mail və digər xid-
mətlər daha geniş yayıldığından  telnet  protokolu (eləcə  də 
xidməti) çox az istifadə olunur. Lakin buna baxmayaraq, 

---

73 
yalnız telnet protokolu vasitəsilə giriş imkanı olan, əhəmiy-
yətli və faydalı  məlumatları özündə saxlayan unikal infor-
masiya sistemləri indiyə  qədər də  fəaliyyət göstərir.  Bu 
növ sistemlərə lokal şəbəkədə istifadə üçün nəzərdə tutul-
muş informasiya sistemləri, o cümlədən kitabxanaların 
elektron kataloqları, dövlət təşkilatlarının avtomatlaşdırıl-
mış informasiya sistemləri (kadrların uçotu, müəssisələrin 
fəaliyyətinin və istehsalatının idarə olunması), eləcə  də 
internetin elektron elan lovhələri (BBS)  və s. aid edilir.