208
ibadəti də təmənnas
ız edirlər. Ərəb deyər: – «Allah, məni ağ
ır
yoxsulluqdan, mərdümazar qonşuluqdan özün saxla!». Hədisdə
deyilib ki, «Yoxsulluq hər iki dünyada üzü qaral
ıqd
ır».
Dedi:
–Eşitməmisənmi peyğəmbər
əleyhissəlam buyurubdur:
«Yoxsulluq mənim fəxrimdir». Dedim: – Sus, peyğəmbər əleyhissə-
lamin işarəsi o adamlara aiddir ki, onlar qənaətə qane olub, özlərini
qəza
oxuna qurban verirlər, bunlar
ın haqq
ında deyilmişdir ki, dərviş
paltar
ı keyib, sədəqə ilə alver edirlər.
Şer
İçi boş təbil tək ey hay–küy salan,
Əlində nəyin var ç
ıxarkən yola
Kişisən xalqdan tamah
ın
ı kəs,
Təsbihi çevirmə boş sağa–sola.
Mərifətsiz dərviş o qədər deyinər ki, ax
ırda küfr deməyə başlar.
Odur deyiblər ki, «Yoxsulluq apar
ıb ax
ırda dinsizliyə ç
ıxarar». Lütü
yoxdan geyindirmək mümkün olmaz, biz hara, dövlətlilər hara, verən
əl ilə diləyən əlin nə müqayisəsi?! Görmürsənmi xudavəndi-aləm
Quranda behişt əhlinin nemətlərindən dan
ışarkən deyir ki, «Onlar
ın
ruzusu haz
ırd
ır». Onu da bilməlisən ki, dolanacaq hay
ında
olan əxlaq
qayğ
ıs
ına qala bilməz, onun rahatl
ığ
ı ruzi üzüyünün arxas
ında olar.
Beyt
Hər susuz yatarkən yuxuda bişək,
Bütün kainat
ı çeşmə görəcək.
Mən bu sözləri deyirdim ki, dərvişin səbr kasas
ı daşd
ı, özünü
saxlaya bilməyib iti dilini işə sald
ı, q
ıl
ınc çəkdi, qalxan qald
ırd
ı,
fəsahət at
ın
ı səfahət meydan
ııda çapd
ır
ıb mənim üsqümə hücuma
keçdi və dedi:
–Sən varl
ılar
ı o qədər təriflədin, onlar haqq
ında o qədər cəfən-
giyat dan
ışd
ın, güman etmək olar ki,
onlar hər bir dərdin dərmanı, ya
da nemət kar
ıd
ırlar. Halbuki onlar lovğa, xudpəsənd, dövlətmənd,
xalqdan qaçan, mal–nemət düşgünü, rütbə–sərvət vurğunu olan bir
209
ovuc adamlard
ır ki, onlar aq
ızlar
ın
ı xeyrə açmaz, xoş nəzərlə heç
kəsə baxmazlar. Onlar yoxsullar
ı baş
ıboş axmaq hesab edirlər, alim-
ləri gözüac, gəda təbiətli qələmə verirlər. Dövlətlərinin zahiri
şöhrətinə, rütbələrinin xəyal
ı hörmətinə arxalanaraq ham
ıdan
yuxar
ıda oturar, özlərini ham
ıdan yuxar
ı tutarlar. Başqalar
ına baş
əyib birinci salam verməyi özlərinə ar bilərlər. Onlar bilmirlər ki,
ağ
ıll
ı adamlar deyiblər: «Kimin səxavəti az, sərvəti çoxdursa, o
zahirdə varl
ı, əslində isə yoxsuldur»
Beyt
Bir hünərsiz dövlətilə rişxənd
etsə alimə
Onu eşşək quşqunundan daha alçaq zənn elə.
Dedim: – Bunlar
ı çox da məzəmmət etmə, kərəm sahibidirlər.
Dedi: – Səhv edirsən, dirəm aşiqidirlər. Nə olsun ki, yağmurlu
buluddurlar, yağm
ırlar; nurlu günəş mənbəyidirlər, iş
ıq saçm
ırlar;
nemət at
ına miniblər, lakin çapm
ırlar; allah xeyrinə bir qədəm atmaz,
başa qaxmadan, üzə vurmadan bir dirəm verməzlər. Əzab–əziyyətlə
mal toplayar, acgözlüklə qoruyub saxlar, sonra isə həsrətlə qoyub
gedərlər.
Hüşyar adamlar deyiblər: «Xəsisin mal
ı o vaxt torpaqdan ç
ıxar
ki, özü torpağa gedər».
Beyt
Birisi zəhmətlə toplayar nemət
Başqas
ı xərcləyər çəkmədən zəhmət.
Dedim: – Sən ona görə nemət sahiblərini xəsis adland
ır
ırsan ki,
özün gözüacsan, yoxsa gözütox adamlara
xəsis ilə səxavətli eyni
görünər. Q
ız
ıl
ı məhək daş
ı tan
ıyar, xəsisi dilənçi. Cavab verdi: – Mən
bunu təcrübədən bilirəm, onlar qap
ılar
ında elə kobud, qaba,
tərbiyəsiz, güclü, mərhəmətsiz adamlar saxlay
ırlar ki, onlar qap
ıya
yanaşan düz adamlar
ın döşündən vurub geri qaytars
ınlar, mehtərəm
adamlara hörmətsizlik edib yola sals
ınlar, fəqir-füqəran
ı döyüb bay
ı-
ra ats
ınlar və desinlər: – «Rədd olun, evdə adam yoxdur». Hər halda
belə deməkdə səhv etmirlər.
210
Beyt
Bir evdə ki yoxdur ağ
ıl, himmət, tədbir, xoş rəftar,
«Bu evdə bir adam yoxdur» desən əgər yeri var.
Dedim: – Çünki borc istəyənlərin əlindən cana gəliblər, dilənçi-
lərin dilindən fəğana. Adam
ın ağl
ına batm
ır ki, səhralar
ın qumu dürr
olsa da, gədalar
ın gözü doysun.
Beyt
Tamahkar
ın
gözü dünyada doymaz,
Necə ki, şəbnəmlə bir quyu dolmaz.
Harada
çətinlik çəkmiş, ac
ıl
ıq dadm
ış adama rast gəlirsən, görür-
sən ki, özünü oda, suya vurur, təhlükəli işlərə əl at
ır, nəticəsindən
qorxmur, halala, harama fərq qoymur.
Şer
Bir itin baş
ına dəysə bir kəsək?
Sevinib kəsəyi sümük zənn edər.
İki şəxs çiynində meyit aparsa,
Tüfeyli pay bilib ard
ınca gedər.
Varl
ılara gəldikdə isə allah
ın mərhəmət nəzəri onlar
ın üzərindən
əskik olmaz, halal
ı harama qar
ışd
ırmağa qoymaz. Fərz edək ki, mən
bunlar
ı sənə söyləməmiş, fikirlərimi sübut üçün dəlil gətirməmişəm.
Lakin xahiş edirəm düzünü deyəsən, heç görübsənmi yoxsulluqdan
səvay özgə bir
səbəbə görə bir adamın qolu dal
ına bağlans
ın, bir
köməksiz, yaz
ıq həbsə al
ıns
ın, bir məsum qaz
ın ismət pərdəsi
y
ırt
ıls
ın, ya birinin əli biləyindən vurulsun??!! Çox zaman şir ürəkli
mərd adamlar ehtiyac üzündən lağ
ımlarda ələ keçir, ayaqlar
ı
s
Dostları ilə paylaş: