Sosial Psixologiya - Mühazirələr (az) 100521161548 051021211057-1
2. Qruplararası favoritizm və diskriminasiya Favoritizm (latınca favor – xeyir, meyl) qruplararası münasibət kontekstində “öz xeyrinə” mənası kəsb edir. Qruplararası favoritizm prosesində qrup nümayəndə-ləri qruplar
arasında maksimal fərq üstünlüyünü öz qruplarına verirlər. Digər qrupun maraqlarının əksinə
olaraq, öz qrupuna üstünlük vermək tendensiyası (meyli) qrupdaxili favoritizm adlanır. Öz
qrupunun və digər qrupun qiymətləndirilməsində fərqlərin (öz qrupunun xeyrinə) müəyyən
edilməsi tendensiyası qruplararası diskriminasiya adlanır. Qruplararası diskriminasiya öz
qrupu ilə başqa qrup arasında olan fərqin müəyyənləşməsində öz əksini tapır. Müəyyən şəraitdə
qruplararası fərqlər süni surətdə şişirdilə bilər. Qruplararası diskriminasiyanın (ayrı-seçkiliyin)
ən geniş yayılmış forması qruplar arasındakı fərqlərin öz qrupunun xeyrinə pozitiv
qiymətləndirilməsidir. Lakin, bunun tam əksinə olaraq, qruplararası diskriminasiyanın qruplar
arasındakı fərqin öz qrupunun deyil, başqa qrupun xeyrinə qiymətləndirilməsi meylinə də çox
tez-tez rast gəlinir.
Son illər tələbələrlə aparılan sorğuların nəticələrinin təhlili göstərir ki, tələbələrin bir
qismi müqayisə zamanı öz qruplarını bir sıra cəhətlərinə görə digər qruplardan aşağı
qiymətləndirirlər. Belə bir qiymətləndirmə əsasən qrupda bütövlükdə həmrəyliyin aşağı
səviyyədə olması faktı ilə bağlı olur. Nədənsə tələbələr başqa qruplarda qrup həmrəyliyi və
birliyinin onların qrupundan üstün olması fikrini irəli sürür və bu cəhət aradan qalxarsa öz
qruplarının daha üstün olması faktını irəli sürərək, üzvü olduqları qrupa bağlılıq və sevgini
gizlətmir, əksinə öz qruplarını tam qüsursuz bir qrup kimi görmək uğrunda çalışırlar.
Tələbələrin bu cür müqayisə və qiymətləndirməsinin səbəbi isə qruplararası diskriminasiyanın
öz qrupunun deyil, başqa qrupun xeyrinə qiymətləndirilməsi meyli ilə bağlıdır.
