Microsoft Word T?bi?td?n istifad?nin huquqi ?saslar?doc
Yüklə 1,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Təbiətdən istifadə sahəsində idarəetmə
Respublikamızda təbiətdən istifadə sahəsində idarəetmə işini artıq qeyd etdiyimiz kimi əsasən Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi, digər səlahiyyətli orqanlar həyata keçirir. Xüsusi səlahiyyətli dövlət orqam kimi Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 23 may 2001-ci il tarixli, 485 saylı Fərmanı ilə yaradılmışdır. Nazirlik Azərbaycan Respublikası ərazisində, o cümlədən Xəzər dənizinin (gölünün) Azərbaycan Respublikasma mənsub olan bölməsində ətraf mühitin qorunması, təbiətdən istifadənin təşkili, yeraltı sulardan, mineral-xammal ehtiyatlanndan və yerüstü təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə edilməsi, onların bərpası, hidrometreoloji proseslərin müşahidəsi və proqnozlaşdırılması sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır. O öz fəaliyyətində Azərbaycan Respublikasınm Konstitusiyasını, qanunlarını və onun tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələri, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamlarını, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərar və sərəncamlarını və öz Əsasnaməsini rəhbər tutaraq, fəaliyyətini bilavasitə və özünün yerli orqanlan, tabeliyində olan müəssisə, təşkilat və digər qurumları vasitəsi ilə həyata keçirir. Nazirlik öz fəaliyyətini digər mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanları, yerli özünüidarəetmə orqanlan, habelə ictimai təşkilatiarla əlaqəii şəkiidə qurur. Fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsi dövlət büdcəsi və qanunvericilikdə nəzərdə tutulan digər mənbələr hesabına həyata keçirən Nazirlik müstəqil balansa, operativ idarəçilik hüququ ilə dövlət mülkiyyətində olan əmlaka, üzərində dövlət gerbinin təsviri və öz adı əks oiunmuş möhürə, müvafiq ştamplara və blanklara, banklarda hesablara malik olub, əsas vəzifələri aşağıdakılardır: - təbii sərvətlərin öyrənilməsi, onlardan istifadə edil-məsi, bərpası, mühafizəsi, bu sahədə ekoloji təhlükəsizliyin təmin edilməsi və bioloji müxtəlifliyin qorunub saxla-nılması üzrə dövlət siyasətini həyata keçirmək; - daxili sularm və Xəzər dənizinin (gölünün) Azərbaycan Respublikasına mənsub olan bölməsində suların bioloji ehtiyatlarından səmərəli istifadə edilməsi, onların qorunması və artırılması sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirmək; - Azərbaycan Respublikasmda yerin təkinin geoloji öyrənilməsi, mühafızəsi və mineral-xammal ehtiyatlarmdan səmərəli istifadə edilməsi sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirmək; - meşələrin istifadəsi, bərpası, yaradılması, mühafızəsi və meşə təsərrüfatı fəaliyyətinin aparılması sahəsində dövlət proqramlannı müvafiq qaydada hazırlamaq və həyata keçirmək; - ekologiya, təbiətdən istifadə, geologiya və faydalı qazıntılar üzrə müvafıq milli fəaliyyət proqramları hazırlamaq və həyata keçirmək; - öz səlahiyyətləri daxilində su obyektlərinin istifadəsi və mühafızəsi üzrə dövlət proqramları hazırlamaq və həyata keçirmək; - Azərbaycan Respublikasmda əhalinin sağlam ekoloji mühitdə yaşamaq hüququnu təmin etmək üçün ətraf mühitin mühafızəsi və təbii sərvətlərdən istifadə edilməsi sahəsində dövlət idarəçiliyini həyata keçirmək; - hidrometeorologiya xidmətini təşkil etmək, hidrometeoroloji müşahidələrin aparılmasını, proqnozlar hazırlanmasmı və məlumatların yayılmasını təmin etmək; - təbii ehtiyatların, faydah qazmtılarm, bitki örtüyü, flora (o cümlədən meşə), fauna (o cümlədən balıq), su və enerji mənbələrinin istifadə olunması prosesində ekoloji təhlükəsizliyin gözlənilməsi, ekoloji baxımdan torpağm bərpası və mühafızəsi, habelə atmosfer havasının mühafizəsi sahəsində dövlət nəzarətini həyata keçirmək; - öz səlahiyyətləri daxilində müvafıq beynəlxalq öhdəliklərin həyata keçirilməsini təmin etmək və bu sahədə digər orqanlann fəaliyyətini əlaqələndirmək; - Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə nazirliyə həvalə edilmiş digər vəzifələri həyata keçirmək. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi öz vəzifə və funksiyalarmı həyata keçirmək üçün aşağıdakı hüquqlara malikdir: - səlahiyyətləri daxilində mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanlarından, bələdiyyə orqanlarından, fiziki və hüquqi şəxslərdən müəyyən olunmuş qaydada arayış və təlimatlar tələb etmək; - mədən vergisi ödəyicilərindən hesabat ili üçün ildə bir dəfə müəyyən edilmiş qaydada faydah qazmtıların hasil edilmiş həcmi haqqında hesabat balansı almaq; - mülkiyyət və təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq, müəssisələrdən və təşkilatlardan yerin təkindən istifadə haqqmda müəyyən edilmiş hesabat formaları üzrə məlumatlar almaq; - qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada hiiquqi şəxs statuslu idarə və təşkilatlar yaratmaq və ləğv etmək; - zəruri hallarda Azərbaycan Respublikasının digər icra hakimiyyəti orqanları ilə birgə tədbirlər həyata keçirmək; - kəşf edilmiş faydalı qazıntı yataqlarının təsdiq edilməsi və uçom üçün Azərbaycan Respublikasmın Faydah Qazmtı Ehtiyatları üzrə Komissiyasını yaratmaq; - təbiəti mühafızə, təbii ehtiyatlardan səmərəli istifadə tədbirlərinin yerinə yetirilməsi məsələləri barəsində nazirliklər, dövlət komitələri, baş idarələr, dövlət və qeyri-dövlət nüəssisələri, idarələri və təşkilatları tərəfındən yol verilmiş pozuntulara görə tədbirlər görülməsi üçün qanunvericiliyə uyğun olaraq müvafıq təşkilatlar qarşısmda məsələ qaldırmaq; - Azərbaycan Respublikasının ərazisində mülkiyyət və təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq geoloji kəşfıyyat işlərini və yer təkinin öyrənilməsi və ondan istifadə ilə əlaqədar jlər həyata keçirən bütün müəssisə və təşkilatlar, geoloji proses-jr ilə əlaqədar isə həmçinin yerli icra hakimiyyəti və özünüidarə orqanlan üçün öz səlahiyyətləri hüdudlannda icrası məcburi olan əmrlər, qərarlar, təlimatiar və göstərişlər vermək; - nazirlik əməkdaşlannm nəzarət funksiyalarmm icrası ımanı ölkə ərazisində mülkiyyət və təşkilati-hüquqi formasmın asılı olmayaraq müəssisələrə, təşkilatlara, idarələrə, eks-disiyalara, bazalara, zəmilərə, anbarlara və digər obyektlərə, o mlədən Azərbaycan Respubilkası Müdafıə Nazirliyinin, Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin və Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin obyektlərinə maneəsiz (xidməti vəsiqələrini təqdim etməklə) daxil olmaq, öz xidməti vəzifələrini yerinə yetirmək üçün zəruri olan sənədlərlə, o cümlədən təhlillərin nəticələri ilə pulsuz tanış olmaq; - nazirliyin əməkdaşları tərəfmdən qanunvericiliklə müəyyən olunmuş qaydada öz vəzifə borclarını həyata keçirmək üçün xidməti silah gəzdirmək; - ətraf mühitin mühafızəsi sahəsində müəssisə (istehsalat) nəzarəti qaydalarının və normalarının gözlənilməsi; - ətraf mühitin mühafızəsi sahəsində qanunvericiliyin pozulmasının aradan qaldırılmasma dair fıziki və hüquqi şəxslərə qarşı tələblər irəli sürmək; - ətraf mühitin mühafızəsi, təbiətdən istifadə və ekoloji təhlükəsizlik qaydalan ə leyhinə olan inzibati xətalar haqqında işlərə baxmaq və təqsirkarların inzibati və ya cinayət məsuliyyətinə cəlb edılməsi barədə materialları müvafıq orqanlara göndərmək; - təbiəti mühafızə sahəsində qanunvericiliyin pozulmasında istifadə olunan əş ya, alət, ləvazimatları və digər vəsaitləri, qanunsuz əldə edilmiş məhsulları qanunvericiliyə uyğun olaraq götürmək və inzibati qanunvericilikdə müəyyən edilmiş digər hərəkətləri həyata keçirmək; - ətraf mühitin mühafızəsi sahəsində qanunvericiliyin pozulması nəticəsində vurulmuş zərərin həcmlərini müəyyən etmək və bunun əsasında təqsirkar olan şə xslərə bu zərərin könüllü ödənilməsi barədə tələblər irəli sürmək və ya iddiaları məhkəməyə təqdim etmək; - təbiəti mühafızə qanunvericiliyinin pozulmasma səbəb olan sənaye obyektlərinin və başqa obyektlərin layihələşdirilməsini, tikilməsini, yenidən qurulmasını və ya genişləndirilməsini qadağan etmək; - ətraf mühiti mühafızə normalarmı və qaydalarmı pozan sənaye müəssisələrinə və təşkilatlarına qarşı qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada müvafıq tədbirlər görmək; - ov üçün xüsusi icazə və ovçuluq biletləri vermək, habelə ovçuluq fəaliyyəti üçün ov yerləri ayırmaq; - sayı tənzimlənən vəhşi heyvan növləri barədə müvafıq tədbirlərin keçirilməsi qaydalarını elmi təşkilatlann və əlaqədar dövlət orqanlarmm rəyi nəzərə alınmaqla müəyyən etmək; - heyvanların təbii mühitdən götürülməsi yolu ilə fıziki və hüquqi şəxslər tərəfındən zooloji kolleksiyalarm yaradılmasına və bunların zənginləşdirilməsinə icazə vermək; - öz səlahiyyətləri daxilində və qanunvericiliklə müəyyən edilmiş hallarda təbii ehtiyatlardan istifadə müqabilində və ətraf mühitin çirkləndirilməsinə görə müəyyən edilmiş ödənişlərin vaxtmda dövlət fonduna köçürülməsinə nəzarət etmək; - ekoloji tələblərin pozulması ilə əlaqədar müəssisələrdə, qurğu və obyektlərdə həyata keçirilən işlərin məhdudlaşdırılması və müvəqqəti dayandırılması, o cümlədən maliyyələşdirilməsinin dayandırılması, onların istismara verilməsinin qadağan edilməsi, təsərrüfat və başqa fəaliyyətin məhdudlaşdırılması və ya bu fəaliyyətə xitam verilməsi haqqında vəsatət qaldırmaq; - Xəzər dənizinin (gölünün) Azərbaycan Respublikasına mənsub olan bölməsində hərəkət edərək ətraf mühiti çirkləndirən yerli və xarici gəmiləri saxlamaq, çirklənmənin sə-bəblərini araşdırmaq və qanunvericiliyə uyğun müvafıq tədbirlər görmək; - xüsusi mühafızə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin pasportunu qeydiyyata almaq; - yerli əhəmiyyətli xüsusi mühafızə olunan təbiət ərazilərinin yaradlılmasına və ləğv edilməsinə rəy vermək; - təbiət parklarınm, dövlət təbiət yasaqlıqlarımn əsasnamələrini təsdiq etmək; - dövlet təbiət yasaqlıqlannın yaradılması barədə təqdimatlar vermək; - mineral-xammal ehtiyatlarmdan istifadəyə dair tövsiyələr hazırlamaq, geologiya elminin və təcrübəsinin ən yeni nailiyyətlərini tətbiq etmək üçün Azərbaycan Respublikasınm yüksək ixtisaslı mütəxəssislerini, habelə elmi-texniki cəmiyyətlərin əməkdaşlarını cəlb etməklə elmi-texniki şura yaratmaq; - müstəqil surətdə və ya digər dövlət orqanları, ictimai təşkilatlar və təsərrüfat subyektləri ilə birgə mükafatlar, prizlər, adlı təqaüdlər və başqa təltiflər təsis etmək, həmçinin fəxri ad və digər dövlət təltiflərinin verilməsi barədə müvafiq qaydada təkliflər vermək; - qanunvericilikdə müəyyən edilmiş qaydada dövri mətbuat orqanları təsis etmək, ekologiya və təbii sərvətlərə, onların mühafizəsinə və istifadəsinə dair jumallar, toplular, xüsusi informasiya bülletenləri və digər nəşrlər buraxmaq; - ekologiya və təbii sərvətlərin mühafızəsi sahəsində fəaliyyət göstərən ictimai təşkilatlarla birlikdə təbiətdən və təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə haqqında bilikləri təbliğ et-mək, bu sahədə müsabiqələr, sərgilər, konfranslar və başqa tədbirlər keçirmək; - təbiəti mühafızə, təbiətdən və təbii sərvətlərdən isti-fadə sahəsində xarici və beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığa dair təkliflər hazırlamaq, ətraf mühit problemlərinin həlli ilə bağlı qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada Azərbaycan Respublikasının maraqlannı müvafiq beynəlxalq təşkilatlarda təmsil etmək; - öz səlahiyyətləri daxilində beynəlxalq, məhəlli, milli və yerli səviyyədə proqramlar, layihələr və başqa sənədlər hazırlamaq, aidiyyəti üzrə təqdim etmək və ya həyata keçirmək; - mineral-xammal bazasmın bərpası üzrə dövlət fondu, ətraf mühitin mühafızəsi üzrə dövlət fondu və meşələrin qorunub saxlanması və təkrar istehsalı fondunun vəsaitlərinə sərəncam vermək; - qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər hüquqları həyata keçirmək. МЮВЗУ 4. ЕКОЛОЭИЙА ЩЦГУГУ ТЯБИЯТДЯН ИСТИФАДЯНИН ЩЦГУГИ ТЯНЗИМЯЛНМЯСИНИНИ ЯСАСЫ КИМИ. PLAN: 1. Тябиятдян сямяряли истифадядя вя онун мцщафизясиндя еколоэийа щцгугунун ролу вя ящямиййяти. 2. Еколоэийа щцгугунун мязмуну вя мащиййяти. 3. Щцгуг системиндя еколоэийа щцгугунун йери вя ролу. 4. Еколоэийа щцгугу тябиятдян истифадянин щцгуги тянзимлянмясинин мцщцм методу кими. 5. Еколоэийа щцгугунун предмети, принсипляри, методлары, функсийалары вя вязифяляри. 6. Еколоэийа щцгугунун мянбяляри вя онларын формалашмасы хцсусиййятляри. Yüklə 1,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|